Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Własności ciągów i zbieżność, obliczanie granic. Twierdzenia o zbieżności.
nijak
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 5
Rejestracja: 17 kwie 2023, o 22:57
Płeć: Mężczyzna
wiek: 13
Podziękował: 1 raz

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: nijak »

Może ktoś zna jakiś alternatywny sposób na rozwiązanie tego zadania?
Awatar użytkownika
Janusz Tracz
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 4068
Rejestracja: 13 sie 2016, o 15:01
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: hrubielowo
Podziękował: 80 razy
Pomógł: 1393 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: Janusz Tracz »

nijak pisze: 24 kwie 2023, o 18:06 alternatywny sposób...
To znaczy, że już jakiś sposób został tu przestawiony? W sensie to co napisał janusz47 przeszło już pomyślną recenzję i zdobyło status: sposobu? Bo z całym szacunkiem ale ja nie jestem w stanie czytać ściany niezdefiniowanych trójkątów:
janusz47 pisze: 19 kwie 2023, o 21:04 \(\displaystyle{ [(E-1)\cdot (E-2) \cdot (E-3)]^{-1} (6k+1) = -[\Delta(1- \Delta)(3+\Delta)]^{-1}(6k+1) = -\left(\frac{1}{3}\right)
\Delta^{-1}(1+\Delta +...)\left(1 - \frac{1}{3}\Delta +...\right)(1+6k)=}\)

\(\displaystyle{ = -\frac{1}{3}\Delta^{-1} \left(1-\frac{2}{3}\Delta\right )(1+6k) = -\frac{1}{3}\Delta^{-1}\left(\frac{5}{3}+ 6k\right)=\\= -\frac{1}{3} \left(\frac{5}{3}k + \frac{6k}{2}(k-1)\right) = \frac{4}{9}k - k^2 }\)
Pewnie ma to jakiś sens. Ba porządne zapisane byłoby nawet ładne. Metoda operatorowa, operatory się faktoryzują, to daje równanie charakterystyczne itd. ale sposób w jaki jest to napisane powoduje, że czekam jedynie na recenzję a4karo lub Jana Kraszewskiego (i tym razem się nie zawiodłem). Co do innych metod. Jest coś takiego jak transformata \(\displaystyle{ \mathcal{Z}}\), to jest dyskretnych odpowiednik transformaty Laplace \(\displaystyle{ \mathcal{L}}\). Liniowe równanie różnicowe możesz zamienić na równanie algebraiczne. Mimo groźnie brzmiącej nazwy to nie jest takie złe. Być może, że to jest praktycznie to samo co metoda funkcji tworzących. Jest jeszcze metoda przewidywań dla równań różnicowych. Są jeszcze metody macierzowe.
Jan Kraszewski
Administrator
Administrator
Posty: 34279
Rejestracja: 20 mar 2006, o 21:54
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Wrocław
Podziękował: 3 razy
Pomógł: 5203 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: Jan Kraszewski »

Janusz Tracz pisze: 24 kwie 2023, o 18:46To znaczy, że już jakiś sposób został tu przestawiony?
No tu nie, ale na konkurencyjnym forum pojawiło się to samo pytanie zadane przez tę samą osobę, a odpowiadali tam i janusz i kerajs. I tam pojawiło się przedstawione przez kerajsa rozwiązanie i wytłumaczenie błędu w podejściu janusza.

JK
Awatar użytkownika
Janusz Tracz
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 4068
Rejestracja: 13 sie 2016, o 15:01
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: hrubielowo
Podziękował: 80 razy
Pomógł: 1393 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: Janusz Tracz »

Na prośbę autora przedstawię rozwiązanie być może nie najładniejsze ale dające wynik kerajsa. A żeby było zabawnie to zrobimy to transformatą \(\displaystyle{ \mathcal{Z}}\) jako, że autor zezwolił. Na wstępie zaznaczam, że będę dość swobodnie korzystać ze wzorów na transformatę \(\displaystyle{ \mathcal{Z}}\). W te wzory trzeba albo uwierzyć albo je sobie wyprowadzić. Tak czy inaczej ich lista jest łatwo dostępna w sieci. Więc równanie jak leci obkładamy transformatą \(\displaystyle{ \mathcal{Z}}\) co daje równość

\(\displaystyle{ \begin{split}
\mathcal{Z} (a)(z) & = \mathcal{Z} (a_{ \cdot -1 })(z) +4 \mathcal{Z} (a_{ \cdot -2 })(z) -4 \mathcal{Z} (a_{ \cdot -3 })(z) + \frac{-19 z^2+25z}{(z-1)^2} \\[2ex]
& = a + \frac{\mathcal{Z} (a)(z)}{z} +4 \times \left(b + \frac{a}{z} + \frac{\mathcal{Z} (a)(z)}{z^2} \right) -4 \times \left(c+ \frac{b}{z} + \frac{a}{z^2} + \frac{\mathcal{Z} (a)(z)}{z^3} \right) + \frac{-19 z^2+25z}{(z-1)^2},
\end{split}
}\)

gdzie \(\displaystyle{ a,b,c}\) to pewne stałe, które poznamy potem jak uwzględnimy warunki początkowe. Z równości powyżej liczymy \(\displaystyle{ \mathcal{Z} (a)(z)}\). Szczęśliwie jest to zwykłe równanie liniowe względem \(\displaystyle{ \mathcal{Z} (a)(z)}\), nieszczęśliwie wynik jest obrzydliwy

\(\displaystyle{ \mathcal{Z} (a)(z) = \frac{4 a z+ (4 b-12 a)z^2 + (11 a-12 b+4 c)z^3+ (-2 a+12 b-8 c-25)z^4+ (-a-4 b+4 c+19)z^5 }{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)}. }\)

Okazuje się, że można w tym przypadku policzyć transformatę odwrotną. Wystarczy dość żmudnie wyliczyć kolejno:

\(\displaystyle{ \begin{split}
&\mathcal{Z}^{-1}\Big( \frac{z}{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)} \Big)=-\frac{n^2}{6}-\frac{n}{18}+2^{n-2}+\frac{1}{27} (-1)^n 2^{n-2}-\frac{7}{27},\\[2ex]
&\mathcal{Z}^{-1}\Big( \frac{z^2}{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)} \Big)= -\frac{n^2}{6}-\frac{7 n}{18}+2^{n-1}+\frac{1}{27} (-1)^{n+1} 2^{n-1}-\frac{13}{27},\\[2ex]
&\mathcal{Z}^{-1}\Big( \frac{z^3}{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)} \Big)=-\frac{n^2}{6}-\frac{13 n}{18}+2^n+\frac{(-2)^n}{27}-\frac{28}{27}, \\[2ex]
&\mathcal{Z}^{-1}\Big( \frac{z^4}{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)} \Big)= -\frac{n^2}{6}-\frac{19 n}{18}+2^{n+1}+\frac{1}{27} (-2)^{n+1}-\frac{52}{27}, \\[2ex]
&\mathcal{Z}^{-1}\Big( \frac{z^5}{(z-1)^3 \left(z^2-4\right)} \Big)= -\frac{n^2}{6}-\frac{25 n}{18}+2^{n+2}+\frac{1}{27} (-1)^n 2^{n+2}-\frac{85}{27}. \\[2ex]
\end{split}
}\)

Mnożąc odpowiednie części przez odpowiadające im stała i sumując wszystko na końcu dostaniemy, że

\(\displaystyle{ a_n= a \times \Big( \frac{1}{3} (-2)^{n+1}+2^{n+1}-\frac{1}{3}\Big) + b \times \Big( 2^{n+1}-(-2)^{n+1} \Big)+ c \times \Big( -2^{n+2}+\frac{1}{3} (-1)^{n+1} 2^{n+2}+\frac{4}{3} \Big)-n^2-13 \cdot 2^{n+1}+\frac{1}{3} 7 (-2)^{n+1}+\frac{35}{3}. }\)

Na koniec pozostało wyznaczyć stałe \(\displaystyle{ a,b,c}\). Kładziemy zatem \(\displaystyle{ n=0,1,2}\) i tworzymy układ równań

\(\displaystyle{ \begin{cases} a+4 b-4 c-19=6 \\5 a-4 c-32 = 6 \\ 5 a + 16 b - 20 c -115 =5 \end{cases} }\)

który okazuje się mieć jedno rozwiązanie \(\displaystyle{ a=9/2}\), \(\displaystyle{ b=5/4}\), \(\displaystyle{ c=-31/8}\). Wstawiamy stałe do wzoru ogólnego na \(\displaystyle{ a_n}\) upraszczamy i dostajemy, że

\(\displaystyle{ a_n=2^n-n^2+5.}\)
Ostatnio zmieniony 24 kwie 2023, o 21:40 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Poprawa wiadomości.
janusz47
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 7917
Rejestracja: 18 mar 2009, o 16:24
Płeć: Mężczyzna
Podziękował: 30 razy
Pomógł: 1671 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: janusz47 »

\(\displaystyle{ a_{n} = a_{n-1} +4a_{n-2}-4a_{n-3} +6n -19, \ \ n\geq 3, }\)

\(\displaystyle{ a_{0} = 6, \ \ a_{1} = 6, \ \ a_{2}= 5.}\)

\(\displaystyle{ a_{n} - a_{n-1} -4a_{n-2}+4a_{n-3} = 0 .}\)


Równanie charakterystyczne

\(\displaystyle{ x^3 -x^2 -4x +4 = x^2(x-1)-4(x-1) = (x-1)(x^2 -4) = (x+2)(x-1)(x-2) = 0.}\)

\(\displaystyle{ x_{1}= -2, \ \ x_{2} =1, \ \ x_{3} = 2.}\)

\(\displaystyle{ RORJ : \ \ a^{o}_{n} = a\cdot (-2)^{n} + b\cdot (1)^{n}+ c\cdot (2)^{n} .}\)

\(\displaystyle{ RSRN: \ \ x^{s}_{n} = An^2 + Bn }\)

\(\displaystyle{ An^2 +Bn -A(n-1)^2 -B(n-1)-4A(n-2)^2 -4b(n-2) +4A(n-3)^2 +4B(n-3) \equiv 6n-19.}\)

\(\displaystyle{ An^2 +Bn -A(n^2 -2n +1)-B(n-1) -4A(n^2 -4n +4) -4B(n-2) +4A(n^2-6n +9)+4b(n-3) \equiv 6n-19.}\)

\(\displaystyle{ An^2 -An^2 -4An^2+4An^2 +2An +16An -24An + Bn -Bn -4Bn +4Bn -A -16A +36A +B +8B -12B \equiv 6n -19.}\)

\(\displaystyle{ -6An +19A -3B \equiv 6n-19 }\)

\(\displaystyle{ \begin{cases} -6A = 6 \\ 19A -3B = -19 \end{cases} }\)

\(\displaystyle{ \begin{cases} A = -1 \\ B = 0 \end{cases} }\)

\(\displaystyle{ x^{s}_{n} = -1\cdot n^2 + 0\cdot n = -n^2.}\)

\(\displaystyle{ RORN: \ \ a^{n}_{n} = a\cdot (-2)^{n} + b\cdot 1^{n} + c\cdot 2^{n} -n^2 }\)

Warunki początkowe:

\(\displaystyle{ \begin{cases} a + b + c = 6 \\ -2a+b +2c = 7 \\ 4a +b +4c =9 \end{cases} }\)

\(\displaystyle{ a = 0, \ \ b = 5, \ \ c = 1.}\)

\(\displaystyle{ a_{n} = 0\cdot (-2)^{n} + 5 + 1\cdot 2^{n} - n^2 = 2^{n} +5 -n^2.}\)
Awatar użytkownika
arek1357
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 5748
Rejestracja: 6 gru 2006, o 09:18
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: blisko
Podziękował: 131 razy
Pomógł: 526 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: arek1357 »

na konkurencyjnym forum pojawiło się to samo pytanie zadane przez tę samą osobę, a odpowiadali tam i janusz i kerajs
A co to za konkurencja jak nie jest to tajemnicą...

Na marginesie metoda funkcji charakterystycznej bije inne na łeb w takich zadankach...

Czyli są jeszcze inne fora a jest forum historyków, polonistów, itd...?
janusz47
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 7917
Rejestracja: 18 mar 2009, o 16:24
Płeć: Mężczyzna
Podziękował: 30 razy
Pomógł: 1671 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: janusz47 »

\(\displaystyle{ a_{n} = a_{n-1} +4a_{n-2}-4a_{n-3} +6n -19, \ \ n\geq 3, }\)

\(\displaystyle{ a_{0} = 6, \ \ a_{1} = 6, \ \ a_{2}= 5.}\)

\(\displaystyle{ a_{n} - a_{n-1} -4a_{n-2}+4a_{n-3} = 0 .}\)

Równanie charakterystyczne

\(\displaystyle{ x^3 -x^2 -4x +4 = x^2(x-1)-4(x-1) = (x-1)(x^2 -4) = (x+2)(x-1)(x-2) = 0.}\)

\(\displaystyle{ x_{1}= -2, \ \ x_{2} =1, \ \ x_{3} = 2.}\)

\(\displaystyle{ RORJ : \ \ a^{o}_{n} = a\cdot (-2)^{n} + b\cdot (1)^{n}+ c\cdot (2)^{n} .}\)

\(\displaystyle{ RSRN: \ \ f[E(x^{s}_{n})] = (E-1)(E-2) (E+2) x_{n} =-19 +6n}\)

\(\displaystyle{ x^{s}_{n} = [(E-1)(E-2)(E+2)]^{-1}(-19 +6n) =}\)

\(\displaystyle{ = -[ \Delta (1-\Delta)(3 +\Delta)]^{-1}(-19+6n) =}\)

\(\displaystyle{ = -\frac{1}{3}\frac{\Delta^{-1}}{(1-\Delta)\left(1+\frac{1}{3}\Delta\right)}(-19 + 6n)= }\)

\(\displaystyle{ = \left(-\frac{1}{3}\right)\Delta^{-1}(1 + \Delta+...)\left(1 -\frac{1}{3}\Delta +...\right)(-19-6n)=}\)

\(\displaystyle{ =\left(-\frac{1}{3}\right) \Delta^{-1} (1+\Delta -\frac{1}{3}\Delta)(-19+6n) = \left(-\frac{1}{3}\right) \Delta^{-1}\left(19-6n+ \frac{2}{3}\Delta\right)(-19+6n)=}\)

\(\displaystyle{ = \left(-\frac{1}{3}\right) \Delta^{-1} \left(-19 +6n +\frac{2}{3}\cdot 6\right)=}\)

\(\displaystyle{ = \left (-\frac{1}{3}\right)\Delta ^{-1}(-15 + 6n) = }\)

\(\displaystyle{ = -\frac{1}{3}\left(-15n + \frac{6n}{2}(n +5) \right)=}\)

\(\displaystyle{ = -\frac{1}{3}\left( -15n +3n^2 +15n\right ) = -n^2 }\)

\(\displaystyle{ RORN: \ \ a^{n} = a\cdot (-2)^{n} + b\cdot (1)^{n} + c\cdot 2^{n} -n^2 }\)

Warunki początkowe:

\(\displaystyle{ \begin{cases} a + b + c = 6 \\ -2a+b +2c = 7 \\ 4a +b +4c =9 \end{cases} }\)

\(\displaystyle{ a = 0, \ \ b = 5, \ \ c = 1.}\)

\(\displaystyle{ a_{n} = 0\cdot (-2)^{n} + 5 + 1\cdot 2^{n} - n^2 = 2^{n} +5 -n^2.}\)
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22210
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Re: Zadanie z ciągiem rekurencyjnym

Post autor: a4karo »

Nie do każdego zadania trzeba stosować teorię. Czasem wystarczy się przyjrzeć:
równanie \(\displaystyle{ a_n = a_{n−1} + 4a_{n−2} − 4a_{n−3} + 6n − 19}\) zapiszmy tak:
\(\displaystyle{ a_n - a_{n−1} = 4a_{n−2} − 4a_{n−3} + 6n − 19}\)
i oznaczmy dla `n\ge 1`
\(\displaystyle{ b_n=a_n-a_{n-1}}\).
Z warunków początkowych mamy `b_1=0,\ b_2=-1`, a ciag `b_n` spełnia równanie
\(\displaystyle{ b_n=4b_{n-2}+6n-19}\).

Niech \(\displaystyle{ c_n=b_n+An+B}\). Wtedy
\(\displaystyle{ c_n=b_n+An+B=4b_{n-2}+6n-19+An+B=4(c_{n-2}-A(n-2)-B)+6n-19+An+B=4c_{n-2}+(6-3A)n+8A-3B-19}\).

Widać więc, że jeżeli przyjąć `A=2` i `B=-1`, to ciąg `c_n` spełnia równanie `c_n=4c_{n-2}`. To oznacza, że wyrazy nieparzyste tego ciągu tworzą ciag geometryczny o ilorazie `4` i taką samą własność mają jego wyrazy parzyste.

Łatwo obliczamy, że `c_1=1` i `c_2=2` zatem wyrazy nieparzyste tworzą ciąg `1,4,16,...` a parzyste `2,8,32,...`, czyli że `c_n=2^{n-1}`

Zatem `b_n=2^{n-1}-2n+1` a stąd
`a_n=a_0+b_1+b_2+...+b_n=6+2^n-1-n(n+1)+n=2^n+5-n^2`

Dodano po 9 godzinach 23 minutach 49 sekundach:
janusz47 pisze:Mój Gauss-Jordan mnie zawodzi.
Jak dobrze mieć na kogo zwalić
ODPOWIEDZ