Matematyka.pl

Banach Stefan

urodził się w 1892, zmarł w 1945, matematyk, twórca podstaw analizy funkcjonalnej, współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej, jeden z najwybitniejszych matematyków XX w., współ-założyciel i redaktor polskiego czasopisma „Studia Mathematica", poświeconego analizie funkcjonalnej. Droga Banacha do matematyki była niezwykła. Już jako uczeń gimnazjum samodzielnie studiował matematykę wyższą i posiadał rozległą wiedzę matematyczną, a z przedmiotów szkolnych lubił tylko matematykę, grekę i łacinę. Studiował na Politechnice Lwowskiej, której jednak z powodu bardzo trudnych warunków materialnych nie ukończył i musiał wracać do Krakowa. Szybka i nietypowa kariera naukowa Banacha rozpoczęła się od jego przypadkowego spotkania na krakowskich Plantach z H. Steinhausem, które dało początek długoletniej przyjaźni i współpracy naukowej tych dwóch uczonych. Steinhaus mawiał później, że jego największym odkryciem matematycznym było „odkrycie Banacha". W 1920 B. został asystentem A. Łomnickiego na Politechnice Lwowskiej (mimo nie ukończonych studiów) i w tym samym roku uzyskał stopień doktora nauk matematycznych na podstawie rozprawy na temat operacji liniowych, przedstawionej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a w 1922 (w wieku 30 lat) uzyskał habilitację i został profesorem tego Uniwersytetu. Banach był człowiekiem o wyjątkowej osobowości i sile oddziaływania na innych. Jego zainteresowania matematyczne obejmowały wiele działów matematyki, ale głównie ich dziedziną była analiza funkcjonalna. Nazwiskiem Banach nazwano pewne przestrzenie i algebry. Zasadnicze pojęcia i definicje analizy funkcjonalnej rozwijały się stopniowo już wcześniej, ale dopiero Banach zbudował jednolitą teorię, która obejmowała, oprócz jego własnych, również wyniki badań jego poprzedników i współpracowników. Do spopularyzowania osiągnięć Banacha w zakresie analizy funkcjonalnej przyczyniło się jego słynne dzieło Teorja operacyj, t. l Operacje linjowe (1931), znane wśród matematyków zagranicznych z wydań w języku francuskim — Theorie des operations lineaires (1932). Z nazwiskiem Banacha wiąże się paradoks Banacha—Tarskiego, wg którego kulę można rozbić na kilka niemierzalnych (a więc bardzo dziwacznych) części, z których daje się złożyć dwie takie same kule. Banach jest autorem 58 prac, które publikował sam lub ze współpracownikami i uczniami. Wokół Banacha i Steinhausa powstał silny ośrodek badawczy, zwany lwowską szkołą matematyczną, prowadzący badania w zakresie analizy funkcjonalnej. W okresie międzywojennym był to najsilniejszy ośrodek badawczy w tej dziedzinie na świecie; od 1929 wydawał własne czasopismo specjalistyczne o międzynarodowym zasięgu „Studia Mathematica", publikujące prace z zakresu analizy funkcjonalnej. Ulubionym miejscem pracy Banacha była Kawiarnia Szkocka, znane miejsce spotkań matematyków we Lwowie. Ciekawsze z problemów matematycznych dyskutowanych w czasie takich spotkań zapisywano w specjalnym zeszycie, przechowywanym w Kawiarni. Tak powstała słynna -� Księga Szkocka. Banach był autorem podręczników dla szkół akademickich i współautorem podręczników szkolnych. Napisał m. in. Wstęp do teorii funkcji rzeczywistych (1951), Rachunek różniczkowy i całkowy (t. l 1929. t. 2 1933), Mechanika (t. 1-2 1938).

Być może kogoś zainteresuje:

5 grudnia • piątek • 18:00

Przestrzenie Banacha,
reż. Krzysztof Lang (2005, 48 min) w cyklu „Kino kresowe”.
Wprowadzenie Tomasz Kuba Kozłowski.

Film dokumentalny o Stefanie Banachu i słynnej lwowskiej szkole
matematycznej. Barwne historie z „Kawiarni Szkockiej”
we Lwowie, ulubionym miejscu spotkań polskich matematyków
i losy jednego z największych matematyków XX wieku.



Miejsce: Dom Spotkań z Historią, ul. Karowa 20 (to przy Krakowskim Przedmieściu, na wysokości Hotelu Bristol).

Q.

szukam filmu o Stefanie Banachu, który był emitowany w TVP1 w maju dwa lata temu i w grudniu ubiegłego roku.

To smutne, że większość warszawiaków kojarzy Banacha tylko ze śmietnikowego bazaru z chińszczyzną...

Qń pisze:Przestrzenie Banacha,
reż. Krzysztof Lang (2005, 48 min)

Film dokumentalny o Stefanie Banachu [...]

Film ukazał się około tydzień temu na YouTube:

Przestrzenie Banacha,
reż. Krzysztof Lang (2005, 48 min) w cyklu „Kino kresowe”.

Jest tez film

Profesor, który łamał ....
cykl Ale Historia

np.

Nowy film o Banachu

23 XI w Chicago odbędzie się światowa premiera najnowszsego filmu Wiesława Saniewskiego (absolwenta pierwszego rocznika klas matematycznych w III LO Ww i matematyki na UWr) "Banach. Między duchem a materią"

film 6 największych polskich matematyków | Ranking Naukowego Bełkotu

Myślę, że to dobre miejsce by nieco zdemitologizować doktorat Stefana Banacha, który miał bronić nie wiedząc o tym. Dziś wiemy, że taka sytuacja nie miała miejsca, a wszystko odbywało się standardowo. Polecam serdecznie przeczytać:

Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Banach’s Doctorate: A Case of Mistaken Identity, The Mathematical Intelligencer 43 (2021), 1–7.



Dodano po 9 godzinach 14 minutach 11 sekundach:
O proszę



Wikipedia też się zreflektowała na ten temat. To dobrze.

22 lipca 2022 Stefan Banach znalazł się także w Google Doodle. Warto zauważyć, że Doodle ma zasięg znacznie wykraczający poza granice Polski, co świadczy o tym, że Stefan Banach odcisnął swoje piętno nie tylko na polskim świecie matematycznym.

Jednakże Niezbyt udany profil, słabością wydaje się tło jedynie cyfry zamiast odniesień do Analizy Funkcjonalnej.

W Google Doodle bywali już wczesniej matematycy; np. Emmy Noether (133 okrągła rocznica urodzin) itd.

Ocena doktoratu St. Banacha, faksymilia oceny, zdjęcia matematyków. Od str 361!

Geniusze i marzyciele (vod)

inFamous pisze: 19 lip 2011, o 16:51 To smutne, że większość warszawiaków kojarzy Banacha tylko ze śmietnikowego bazaru z chińszczyzną...

Albo ze szpitalem.