Matematyka.pl

Profesor Jan Czochralski(1885-1953) znany jest jako wybitny metalurg, fizykochemik i krystalograf, którego odkrycie pozwoliło na dynamiczny rozwój współczesnej nauki i techniki.
Jan Czochralski urodził się w Kcyni, w mieście położonym w centralnej Polsce, 23 października 1885 r. w wielodzietnej rodzinie rzemieślniczej. Uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Kcyni. Był otwarty na wiedzę, lubił eksperymentować, fascynowała go chemia. Polska w tym czasie, już od blisko stu lat, była pod zaborami. Kcynia znajdowała się pod zaborem pruskim. Najbliższym ośrodkiem naukowym i kulturowym dla Czochralskiego był wówczas Berlin. W wieku 19 lat wyjechał do Niemiec. W Berlinie i we Frankfurcie przebywał od 1904 do 1928 r. Powrócił do kraju, do Warszawy, w 1928 r. na zaproszenie ówczesnego Prezydenta Polski Ignacego Mościckiego, chemika, profesora Politechniki Warszawskiej.
Przez wiele lat po II wojnie był w Polsce zapomniany, jedynie jego metoda była i jest szeroko cytowana, gdyż znalazła szerokie zastosowanie do otrzymywania monokryształów na masową skalę dla przemysłu elektronicznego. Metoda Czochralskiego otrzymywania monokryształów odkryta była dzięki przypadkowi, poprzez zanurzenie pióra zakończonego stalówką w tygielku z roztopioną cyną. Wyciągnięte zostało srebrzyste włókno metaliczne. Miało to miejsce podczas poszukiwań sposobu pomiaru szybkości krystalizacji metali. Czochralski dzięki swojej naukowej dociekliwości
i spostrzegawczości nie pozbył się srebrzystego drucika, ale poddał go badaniom za pomocą środków trawiących i stwierdził jego krystaliczność. Dzięki szczelinie stalówki nastąpiło spontaniczne zarodkowanie, utworzył się początek przyszłego kryształu. Obecnie monokryształy metodą Czochralskiego otrzymuje się w skali przemysłowej dla potrzeb mikroelektroniki, optoelektroniki, jubilerstwa oraz w laboratoriach naukowych dla nauki o materiałach. Umiejętność otrzymywania coraz to większych kryształów, o coraz lepszej jakości jest przedmiotem konkurencji pomiędzy wiodącymi krajami, jak Stany Zjednoczone czy Japonia. Również Polska posiada wybitnych specjalistów z dziedziny monokrystalizacji, a środowisko „hodowców” kryształów posiada osiągnięcia na skalę światową. Profesor Czochralski zajmował się również konstrukcją urządzeń, adaptacją różnych metod pomiarowych do charakteryzacji metali i ich stopów. Prowadził nie tylko badania nad szybkością krystalizacji metali i ich stopów, ale również wyznaczał wykresy fazowe, prowadził badania metalograficzne, mikroskopowe i rentgenowskie, wykorzystywał trawienie do badania korozji, defektów i wytrąceń innych faz. Był jednym z pionierów, którzy zastosowali metody rentgenowskie do badania metali.

film z serii Geniusze i marzyciele
link
https://vod.tvp.pl/programy,88/geniusze-i-marzyciele-odcinki,318794/odcinek-2,S01E02,301943