siła Coriolisa

[mikii7]

Czy na ciało, które porusza się wzdłuż tego samego równoleżnika działa siła Coriolisa?
Bo na rysunku jest, że samolot leci od równika do bieguna i działa siła Coriolisa, a mnie zastanawia czy będzie działać, jeśli samolot leci powiedzmy cały czas wzdłuż równoleżnika np. \(\displaystyle{ 30 N}\).
Na równiku pisze w necie, że siła Coriolisa wynosi \(\displaystyle{ 0}\), ale zastanawia mnie to, bo przecież prędkość kątowa jest skierowana pionowo do góry, a prędkość liniowa poziomo skoro porusza się wzdłuż tego samego równoleżnika, więc kąt między nimi jest różny od \(\displaystyle{ 0}\)- to dlaczego piszą , że wtedy siła Coriolisa wynosi \(\displaystyle{ 0}\) i że na ciało poruszające się po powierzchni Ziemi działa siła Coriolisa największa na biegunach- zastanawia mnie to, bo przecież przez biegun przebija się oś obrotu Ziemi i nie wiruje ten punkt... to jak tak siła ma dziłać??

[kruszewski]

Tu dobre ojaśnienie problemu.

... 0_s574.pdf

Proszę zwrócić uwagę, że nie ma tu mowy o sile jaka działa na ciało.
Mowa jest o zmianie położenia.
Ba, nawet nie ma mowy ze punkt M ciężki, że ma masę.
Jest zatem punktem geometrycznym.

W.Kr.

[mikii7]

Ale dalej nie wiem- co będzie gdy będę poruszać się wzdłuż szerokości geograficznej 30 N. Powinna działać siła Coriolisa- ale jak zadziała, że też mnie będzie odchylać w prawo? Już sama nie wiem

[kruszewski]

Tu niedawna dyskusja :
Tytuł: Re: Kilka pytań z siły Coriolis
423561,15.htm#p5504321

[mikii7]

Skoro przy ruchu wzdłuż południków siłą spychającą jest siła Coriolisa, to co jest siłą spychającą podczas ruchu wzdłuż równolezników?
Czy ciało poruszające się wzdłuż równoleżnika na półkuli północnej spychane jest w stronę równika a gdy porusza się na półkuli południowej w stronę bieguna- tylko którego?
I dlaczego nie ma spychania ciała poruszającego się wzdłuż równika?

[kruszewski]

Jeżeli punkt porusza się po równoleżniku ze stałą prędkością , wzdłuż równoleżnika, np. z zachodu na wschód. Torem względnym jest równoleżnik.
Przyspieszenie względne ma tylko jedną składową, normalną do kierunku wektora prękości kątowej i leżącą w płaszczyźnie równoleżnika. Przyspieszenie unoszenia ( od ruchu unoszenia) ma też tylko jedna składową, dośrodkową, od równoleżnika do środka jego okręgu.
Przyspieszenie Coriolisa jest prostopadłe do osi obrotu Ziemi ; leży zatem w płaszczyźnie równoleżnika, jest prostopadłe do do prędkości względnej, a więc leży na prostej prostopadłej do stycznej do równoleżnika, w jego płaszczyźnie, i jest skierowane od koła równoleżnika do osi obrotu Ziemi. Do wewnątrz Ziemi. Przy ruchu punktu w stronę przeciwną czyli ze wschodu na zachód przyśpieszenie Coriolisa leży wzdłuż tej samej prostej ale skierowane jest przeciwnie. Od osi obrotu Ziemi do okręgu równoleżnika. Na zewnątrz.
(jest to streszczenie opisu do rysunku 142 str.202, w: J. Buchholtz, J. Leyko, Mechanika ogólna Część II Kinematyka Wydanie III PWN 1962)
Oczywista, należy rozłożyć to przyspieszenie na składowe .
Składowa pozioma styczna do południka, będzie skierowana w lewo od kierunku ruchu.

W.Kr.
PS. Czy rysunek jest niezbędny dla wyobrażenia sobie tych wektorów?

[mikii7]

Rysunek by się przydał...
Nie wiem czy dobrze rozumiem to, że Siła Coriolisa sprawi, że na półkuli północnej na samolot lecący z zachodu na wschód wzdłuż równoleżnika powiedzmy 30 N zostanie odchylony w swoją prawą stronę czyli będzie ściągany do powiedzmy równoleżnika 10N.
A lecąc w odwrotnym kierunku odchyli się powiedzmy od 30N do 50N. (też w swoją prawą stronę)

Z kolei na półkuli południowej na samolot lecący z zachodu na wschód wzdłuż równoleżnika powiedzmy 30 S zostanie odchylony w swoją lewą stronę czyli będzie ściągany do powiedzmy równoleżnika 10S.
A lecąc w odwrotnym kierunku odchyli się powiedzmy od 30S do 50S. (też w swoją lewą stronę)

I czy na satelitę geostacjonarnego (wiszącego nad równikiem) nie działa siła Coriolisa- dlatego wisi nad równikiem w tym samym miejscu i czy on się nie obraca względem Ziemi- stąd człon stacjonarny?

[kruszewski]

Rysunek dla przypdku ruchu punktu (samolotu) "z zachodu na wschód":


odchylenie toru ruchu "w lewo"

Proszę teraz popatrzeć na poprzednio przywoływany rysunek,

lotu posisku za wschodu "na zachód" składowa horyzontalna przyspieszenia Coriolisa styczna do południka, ( ten rudy wektor \(\displaystyle{ p_{c.h}}\) w lewo w dół skierowany) odchyla tor ku południowi, czyli też "w lewo".

[mikii7]

Czy to wygląda tak:

Półkula północna:
ruch wzdłuż równoleżnika z kierunku wschodniego do zachodniego
Siła Coriolisa spycha samolot w stronę równika

ruch wzdłuż równoleżnika z kierunku zachodniego do wschodniego
Siła Coriolisa spycha samolot w stronę biegunu północnego

Półkula południowa:
ruch wzdłuż równoleżnika z kierunku wschodniego do zachodniego
Siła Coriolisa spycha samolot w stronę bieguna południowego

ruch wzdłuż równoleżnika z kierunku zachodniego do wschodniego
Siła Coriolisa spycha samolot w stronę równika

Czyli zatem siła Coriolisa spycha samolot lecący wzdłuż równoleżnika w lewo niezależnie od półkuli na której się znajduje i od kierunku wzdłuż równoleżnika? A czy na równiku nawet na poruszający się samolot wzdłuż równika nie działa siła Coriolisa? I jak jest z satelitą geostacjonarnym- czy na niego nie działa siła Coriolisa- czyli stoi ciągle w tym samym w miejscu i dlatego się go tam umieszcza?

[kruszewski]

Tu uzupełnianie obrazka o ruch wzdłuż równoleżnika (też "na wschód") na "drugiej" półkuli.

[mikii7]

Czyli wniosek jest taki: Na półkuli północnej w ruchu wzdłuż równoleżnika samolot odchyla w lewo, a na południowej w prawo. Trochę inaczej niż w przypadku ruchu wzdłuż południków- na półkuli północnej odchyla w prawo, a na południowej w lewo.

I jak z tym satelitą geostacjonarnym- czy nie wykonuje on żadnego ruchu- i dlaczego umieszcza się go nad równikiem?

Myślę, że jeśli ciało porusza się wzdłuż równika to na niego też działa siła Coriolisa. Tylko dlaczego podstawiając do wzoru na kąt szerokości geograficznej, po której się porusza wynosi 0 i wszystko się poredukuje...

[Mr_Green]

ziomale xd. Jeżeli samolot leci na wschód to "unosi". Jeżeli na zachód to "spada". Jeżeli na północ od równika to odchyla się na wschód(po prostu jego prędkość(składowa) wzdłuż równoleżnika jest większa od prędkości mijanych punktów czyli je wyprzedza czyli odbija na wsch.) XD


PS. pokręcone to jak spaghetti

[mikii7]

A czy wg Pana tak jest zarówno na półkuli północnej jak i południowej, że jeżeli samolot leci na wschód to "unosi" czyli spycha na biegun północny, a jeżeli na zachód to "spada" leci w stronę bieguna południowego? Jeśli tak to dlaczego?
I czy na równiku samolot lecąc wzdłuż równika też działa na niego siła Coriolisa- tak myślę, tyle że w necie piszą, że na równiku siła Coriolisa ma wartość zero- i nie wiem dlaczego...

[Mr_Green]

stary możemy to rozpatrywać intuicyjnie i matematycznie. Może intuicyjnie? Ziemia obraca się z zachodu na wschód, podobno xd. Jeżeli snajper strzela do obiektu na zachodzie to celuje nad głowę ponieważ zanim kula doleci, to cel wyłoni(podniesie) się znad horyzontu(Ziemia się troszkę obróci) Czaisz? Matematycznie też to działa tj. wychodzi siła skierowana do środka Ziemi(spadanie). Zmęczyłem się xd

[kruszewski]

Na górnym rysunku punk (pocisk, samolot) porusza się ze wschodu na zachód wzdłuż równoleżnika.
Na dolnym zaś z zachodu na wschód.
Wyraźnie widać zwroty wektorów przyśpieszenie Coriolisa w obu przypadkach ruchu.
W.Kr.