Uogólniony iloczyn karzezjański

Algebra zbiorów. Relacje, funkcje, iloczyny kartezjańskie... Nieskończoność, liczby kardynalne... Aksjomatyka.
Jakub Gurak
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 1407
Rejestracja: 20 lip 2012, o 21:19
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Rzeszów
Podziękował: 66 razy
Pomógł: 83 razy

Uogólniony iloczyn karzezjański

Post autor: Jakub Gurak »

Napiszę tu trochę (nie zbyt wiele, bo nie mam zbyt wiele wiedzy na ten temat) na ten temat. :)

Niech \(\displaystyle{ \mathbb{X}}\) będzie rodziną zbiorów . Produktem uogólnionym (lub uogólnionym iloczynem kartezjańskim) rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{X}}\) nazywamy zbiór:$$\prod \mathbb{X}=\left\{ f\in(\bigcup \mathbb{X})^ {\mathbb{X}} \Bigl| \ \ f(A)\in A \hbox{ dla każdego } A\in \mathbb{X} \right \}.$$ Czyli jest to zbiór wszystkich funkcji określonych na rodzinie zbiorów \(\displaystyle{ \mathbb{X},}\) które zbiorom rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{X}}\) przypisują elementy tych że zbiorów.

Intuicyjnie, moc takiego produktu uogólnionego jest taka, jak "wymnożona" ilość elementów kolejnych zbiorów rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{X}}\), gdyż jeżeli weźmiemy pierwszy zbiór \(\displaystyle{ A}\), to możemy mu przypisać jego dowolny element , kolejnemu zbiorowi możemy przypisać jego dowolny element, ... pozostaje te wielkości "wymnożyć" ( korzystamy z faktu, że jeżeli funkcja zbiorowi (argumentowi) przypisuje wartość, a druga funkcja temu samemu zbiorowi przypisuje inną wartość, to te funkcje są różne).

Ściślej rzecz biorąc, mamy twierdzenie:

Dla dowolnych dwóch różnych zbiorów \(\displaystyle{ A,B}\) istnieje bijekcja między \(\displaystyle{ \prod \left\{A,B\right\} }\) a zbiorem \(\displaystyle{ A\times B.}\)

Czyli zbiory \(\displaystyle{ \prod \left\{A,B\right\} }\) i \(\displaystyle{ A×B}\) są równoliczne.

Dowód:

Niech \(\displaystyle{ A,B}\) będą różnymi zbiorami. Jeśli któryś ze zbiorów \(\displaystyle{ A,B}\) jest pusty, to \(\displaystyle{ A\times B=\emptyset, }\) i również \(\displaystyle{ \prod \left\{A,B\right\} }\) jest pusty (gdyż nie może istnieć funkcja przypisująca zbiorowi pustemu jego jeden element ), czyli nie tylko są równoliczne, a wręcz są równe. Dalej niech zbiory \(\displaystyle{ A,B}\) będą niepuste. Rozważmy funkcję \(\displaystyle{ X: \prod \left\{A,B\right\}\rightarrow A\times B }\), określoną jako:

\(\displaystyle{ X(f)=(f(A),f(B)).}\)

Zauważmy najpierw, że para \(\displaystyle{ (f(A),f(B))}\) jest elementem \(\displaystyle{ A\times B,}\) gdyż z definicji \(\displaystyle{ \prod \left\{A,B\right\} }\) mamy, że funkcje tej rodziny zbiorom rodziny \(\displaystyle{ \{A,B\}}\) przypisują ich elementy, skąd \(\displaystyle{ f(A)\in A}\) i \(\displaystyle{ f(B)\in B.}\) Zatem \(\displaystyle{ X}\) jest funkcją.

Pokażemy, że \(\displaystyle{ X}\) jest różnowartościowa. Weźmy dowolne funkcje \(\displaystyle{ f,g\in\prod \left\{A,B\right\} }\), dla których \(\displaystyle{ X(f)=X(g). }\) Pokażemy, że \(\displaystyle{ f=g.}\) Ponieważ \(\displaystyle{ X(f)=X(g),}\) więc z definicji funkcji \(\displaystyle{ X}\) otrzymujemy, że \(\displaystyle{ (f(A),f(B))=(g(A),g(B)),}\) a to daje, że \(\displaystyle{ f(A)=g(A),}\) i \(\displaystyle{ f(B)=g(B).}\) Przypomnijmy, że dziedziną funkcji \(\displaystyle{ f,g}\) jest zbiór \(\displaystyle{ \left\{ A,B\right\}.}\) Skoro mają te same dziedziny i przeciwdziedziny (którą to przeciwdziedziną jest \(\displaystyle{ A \cup B= \bigcup \left\{ A,B\right\} }\)), i przyjmują te same wartości na argumentach dziedziny, to są równe, czyli \(\displaystyle{ f=g.}\) A więc funkcja \(\displaystyle{ X}\) jest różnowartościowa.

Pokażemy teraz, że funkcja \(\displaystyle{ X}\) jest "na" zbiór \(\displaystyle{ A\times B.}\) Niech \(\displaystyle{ (a,b)\in A\times B.}\) Wtedy oczywiście \(\displaystyle{ a\in A, b\in B.}\) Rozważmy zbiór \(\displaystyle{ f=\left\{ (A,a),(B,b)\right\}.}\) Ponieważ zbiory \(\displaystyle{ A,B}\) są różne, więc \(\displaystyle{ f}\) jest funkcją na zbiorze \(\displaystyle{ \left\{A,B\right\}. }\) Dodatkowo \(\displaystyle{ f(A)=a\in A}\) i \(\displaystyle{ f(B)=b\in B. }\) A zatem \(\displaystyle{ f\in\prod \left\{A,B\right\}. }\) Zauważmy, że \(\displaystyle{ X(f)=(f(A), f(B) )=(a,b).}\) Wskazaliśmy zatem element \(\displaystyle{ f}\) dziedziny \(\displaystyle{ \prod\left\{A,B\right\} }\) funkcji \(\displaystyle{ X}\) dla którego wartością jest para \(\displaystyle{ (a,b).}\) Wobec dowolności wyboru takiej pary, wnioskujemy, że funkcja \(\displaystyle{ X}\) jest "na".

A więc \(\displaystyle{ X}\) jest bijekcją.\(\displaystyle{ \square}\)

Uwaga :!: Założenie o różności zbiorów \(\displaystyle{ A}\) i \(\displaystyle{ B}\) w powyższym twierdzeniu jest istotne. Niech \(\displaystyle{ A=B=\left\{ 0,1\right\} }\), wtedy \(\displaystyle{ A\times B=\left\{ \left( 0,0\right);\left( 0,1\right);\left( 1,0\right);\left( 1,1\right) \right\}}\) oraz \(\displaystyle{ \prod\left\{ A,B\right\}= \prod\left\{ A\right\}=\left\{ \left( A,0\right);\left( A,1\right) \right\}.}\) Ponieważ obraz każdej funkcji ze zbioru \(\displaystyle{ \prod\left\{ A\right\}=\left\{ \left( A,0\right);\left( A,1\right) \right\}}\) w zbiór \(\displaystyle{ A\times B}\) (czyli jej zbiór wartości) jest co najwyżej dwuelementowy( a zbiór \(\displaystyle{ A\times B}\) jest czteroelementowy), to żadna taka funkcja nie może być 'na' \(\displaystyle{ A\times B}\), a więc nie może być również bijekcją.

W podobny sposób można udowodnić, że jeśli zbiory \(\displaystyle{ X_1,X_2,\ldots,X_n}\) są różne (dla \(\displaystyle{ n \ge 3}\)), to \(\displaystyle{ \prod\left\{X_1,X_2,\ldots,X_n \right\} }\) jest równoliczny z \(\displaystyle{ \left( \left( \left( X_1\times X_2\right) \times X_3\right) \times\ldots\times X _n\right) .}\).

Mamy też podobny fakt, że jeśli \(\displaystyle{ X}\) jest zbiorem, a \(\displaystyle{ \mathbb {B}}\) skończoną rodziną podzbiorów zbioru \(\displaystyle{ X}\) podzbiorów co najwyżej przeliczalnych, to \(\displaystyle{ \prod \mathbb{B}}\) jest co najwyżej przeliczalny.
Jakub Gurak
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 1407
Rejestracja: 20 lip 2012, o 21:19
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Rzeszów
Podziękował: 66 razy
Pomógł: 83 razy

Re: Uogólniony iloczyn karzezjański

Post autor: Jakub Gurak »

Udało się to wczoraj (samodzielnie) udowodnić, tzn. twierdzenie, że jeśli \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest dowolną skończoną rodziną zbiorów co najwyżej przeliczalnych, to \(\displaystyle{ \prod \mathbb{B}}\) jest zbiorem co najwyżej przeliczalnym. Przedstawię teraz dowód:

Lemat 0: Jeśli \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest rodziną zbiorów, a \(\displaystyle{ A\notin\mathbb{B}}\) zbiorem spoza tej rodziny, to \(\displaystyle{ \prod (\mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} )\sim \left( \prod\mathbb{B}\right) \times A.}\)

Dowód:

Definiujemy bijekcje \(\displaystyle{ \alpha: \prod\mathbb{B} \times A \rightarrow\prod (\mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} ), }\) jako:

\(\displaystyle{ \alpha (f,a)=g _{f,a} }\), gdzie \(\displaystyle{ g_{f,a}:\mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} \rightarrow \bigcup \left( \mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} \right)= \bigcup\mathbb{B} \cup A}\), jest określona jako:

\(\displaystyle{ g _{f,a}(B)= \begin{cases} f(B), \hbox { gdy } B\in\mathbb{B},\\ a,\hbox { gdy } B=A. \end{cases} }\),

tzn. funkcja \(\displaystyle{ g}\) na rodzinie zbiorów \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest poprzednią funkcją \(\displaystyle{ f}\), natomiast zbiorowi \(\displaystyle{ A}\) przypisuje jego element \(\displaystyle{ a}\).

Zauważmy, że również \(\displaystyle{ g\in \prod \left( \mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} \right) }\), gdyż jeśli \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B}}\), to \(\displaystyle{ g(B)=f(B)\in B}\) (gdyż\(\displaystyle{ f\in \prod\mathbb{B}}\), a więc funkcja \(\displaystyle{ f}\) zbiorowi przypisuje pewien jego jeden element), a \(\displaystyle{ g(A)=a\in A}\). Tak więc \(\displaystyle{ g\in \prod\left( \mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} \right)}\). Tak więc chyba wszystko jest tu poprawnie określone. Pozostaje pokazać, że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest bijekcją.

Aby pokazać, że \(\displaystyle{ \alpha}\) jest różnowartościowa, to jeśli \(\displaystyle{ \alpha \left( f_1,a_1\right)= \alpha \left( f_2,a_2\right)}\), to oznacza, ze \(\displaystyle{ g_{f_1,a_1}=g_{f_2,a_2}.}\) Aby pokazać, ze \(\displaystyle{ f_1=f_2}\), należy pokazać, że funkcje te na każdym zbiorze \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B} }\) przyjmują te same wartości. Niech więc \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B}}\). Wtedy ponieważ funkcje \(\displaystyle{ g_{f_1,a_1}}\) i \(\displaystyle{ g_{f_2,a_2}}\) są równe, więc na zbiorze \(\displaystyle{ B}\) przyjmują te same wartości, tzn. g\(\displaystyle{ _{f_1,a_1}(B)= g_{f_2,a_2 }(B).}\) Z definicji tych funkcji \(\displaystyle{ g}\) otrzymujemy, że lewa strona tej rowności jest równa \(\displaystyle{ f_1(B)}\) a prawa \(\displaystyle{ f_2(B). }\)Wynika stąd, że \(\displaystyle{ f_1(B)=f_2(B)}\), co wobec dowolności wyboru zbioru \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B},}\) daje, że \(\displaystyle{ f_1=f_2.}\)

Łatwo będzie teraz pokazać, ze \(\displaystyle{ a_1=a_2.}\)
Ponieważ \(\displaystyle{ g_{f_1,a_1}=g_{f_2,a_2}}\), to te funkcje na zbiorze \(\displaystyle{ A}\) przyjmują te same wartości, a więc \(\displaystyle{ g_{f_1,a_1}(A)= g_{f_2,a_2}(A).}\) Z definicji tych funkcji otrzymujemy, że lewa strona tej równości jest równa \(\displaystyle{ a_1}\), a prawa \(\displaystyle{ a_2.}\) Wynika stąd, ze \(\displaystyle{ a_1=a_2}\). Tak więc funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest różnowartościowa.

Pokażemy teraz, że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest na.
Niech \(\displaystyle{ g\in \prod \left( \mathbb{B} \cup \left\{ A\right\} \right). }\) Wtedy \(\displaystyle{ g(B)=b\in B}\), gdy \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B}}\), tak więc \(\displaystyle{ b\in \bigcup\mathbb{B}}\); oznaczmy \(\displaystyle{ g(A)=:a\in A}\). Zdefiniujmy teraz funkcje \(\displaystyle{ f:\mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\), jako \(\displaystyle{ f(B)=g(B)=b\in \bigcup\mathbb{B}}\). Zauważmy, że zawsze \(\displaystyle{ f(B)=g(B)=b\in B}\), tak więc\(\displaystyle{ f\in \prod\mathbb{B}.}\) Wyznaczmy \(\displaystyle{ \alpha \left( f,a\right).}\) Niewątplwie, mamy:

\(\displaystyle{ \alpha (f,a)=g _{f,a}}\), i wtedy

\(\displaystyle{ g_{f,a}(B)=f(B)=g(B)}\), gdy \(\displaystyle{ B\in\mathbb{B}}\), i
\(\displaystyle{ g_{f,a}(A)= a=g(A).}\)

A zatem \(\displaystyle{ g_{f,a}=g}\), i \(\displaystyle{ \alpha (f,a)=g_{f,a}= g}\), a zatem funkcja \(\displaystyle{ g}\) jest wartością funkcji \(\displaystyle{ \alpha. }\) Otrzymujemy zatem (z dowolności \(\displaystyle{ g}\)), że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest 'na'. Zatem \(\displaystyle{ \alpha}\) jest bijekcją, i zbiory \(\displaystyle{ \prod\left( \mathbb{B} \cup \left\{ A\right\}\right) }\) i \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B} \times A }\) są równoliczne.\(\displaystyle{ \square}\)

Wykażemy teraz indukcyjnie, że dla dowolnego \(\displaystyle{ n}\) naturalnego, dla dowolnej rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{B}\sim n}\) zbiorów co najwyżej przeliczalnych, iloczyn uogólniony \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest co najwyżej przeliczalny, skąd łatwo będzie wynikać cala teza.

Dowód:

Jeśli \(\displaystyle{ B\sim 0=\emptyset}\), to \(\displaystyle{ \mathbb{B}=\emptyset}\), a wtedy \(\displaystyle{ \prod \emptyset =\left\{ \hbox { FUNKCJA PUSTA}\right\}\sim 1}\), zatem jest to zbiór skończony, w szczególności co najwyżej przeliczalny.

Jesli \(\displaystyle{ B\sim 1}\), to niech \(\displaystyle{ B=\left\{ A\right\}}\) , wtedy \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim A\in\mathbb{B}}\), a więc jest to z założenia zbiór co najwyżej przeliczalny, tak więc \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest również co najwyżej przeliczalny.

Krok indukcyjny: weźmy \(\displaystyle{ n \ge 1}\), i przypuśćmy, że twierdzenie zachodzi dla \(\displaystyle{ n}\). Pokażemy, że zachodzi dla \(\displaystyle{ n+1.}\) Niech \(\displaystyle{ \mathbb{B}\sim \left( n+1\right) }\) będzie rodziną zbiorów co najwyżej przeliczalnych. Jeśli zbiór pusty należy do \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\), to \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}= \emptyset}\), (gdyż nie może istnieć funkcja przypisująca zbiorowi pustemu jeden jego element), a więc jest to zbiór co najwyżej przeliczalny. Załóżmy więc dalej, że \(\displaystyle{ \emptyset\not\in\mathbb{B}.}\) Niech \(\displaystyle{ A\in\mathbb{B} \neq \left\{ \right\}}\). Wtedy \(\displaystyle{ \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \sim n}\). Możemy zatem do \(\displaystyle{ n}\) i rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}}\) zastosować założenie indukcyjne i otrzymać, że zbiór \(\displaystyle{ \prod\left( \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \right) }\) jest co najwyżej przeliczalny. Również zbiór \(\displaystyle{ A\in\mathbb{B}}\) jest co najwyżej przeliczalny. Stosując Lemat 0, do rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}}\) i zbioru \(\displaystyle{ A}\), otrzymujemy, że \(\displaystyle{ \prod \mathbb{B}= \prod \left( \left( \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}\right) \cup \left\{ A\right\} \right) \sim \prod \left( \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \right) \times A}\), ktory to ostatni zbiór jest co najwyżej przelicalny, jako iloczyn kartezjański dwóch zbiorow co najwyżej przeliczalnych, a więc \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest co najwyżej przeliczalny. Krok indukcyjny został dowiedziony. Na mocy zasady indukcji matematycznej fakt jest dowiedziony, a z niego łatwo wynika ostateczna teza. Tak więc uogólniony iloczyn kartezjański skończonej rodziny zbiorów co najwyżej przeliczalnych jest co najwyżej przeliczalny. \(\displaystyle{ \square}\) :D 8-) :lol:
Jakub Gurak
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 1407
Rejestracja: 20 lip 2012, o 21:19
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Rzeszów
Podziękował: 66 razy
Pomógł: 83 razy

Re: Uogólniony iloczyn karzezjański

Post autor: Jakub Gurak »

Również produkt dowolnej skończonej rodziny zbiorów skończonych jest zbiorem skończonym, można to łatwo udowodnić poprzez indukcję ze względu na ilość zbiorów tej rodziny.

Wczoraj wykazałem następujący fakt:

Jeśli \(\displaystyle{ X}\) jest zbiorem nieskończonym, a \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest niepustą skończoną rodziną zbiorów równolicznych z naszym zbiorem nieskończonym \(\displaystyle{ X}\), to również produkt uogólniony \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest równoliczny ze zbiorem \(\displaystyle{ X}\). Przedstawię teraz indukcyjny dowód tego faktu:

(Rodzina \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest rodziną zbiorów równolicznych z \(\displaystyle{ X}\), tzn. spełniony jest warunek: \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B} \rightarrow A\sim X}\)).

Przejdźmy do indukcyjnego dowodu tego faktu:


DOWÓD TEGO FAKTU:

Jeśli \(\displaystyle{ \mathbb{B}\sim 1}\), tzn. \(\displaystyle{ \mathbb{B}= \left\{ A \right\}}\), gdzie \(\displaystyle{ A}\) jest pewnym zbiorem; wtedy \(\displaystyle{ A\sim X}\), i wtedy \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim A\sim X}\), czyli \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim X}\), co dowodzi podstawy indukcji.

Krok indukcyjny: Przypuśćmy, że twierdzenie zachodzi dla rodzin zbiorów \(\displaystyle{ \mathbb{B}\sim n}\), gdzie \(\displaystyle{ n \ge 1. }\)
Niech \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) będzie \(\displaystyle{ \left( n+1\right)}\)- elementową rodziną zbiorów równolicznych z \(\displaystyle{ X}\), tzn. \(\displaystyle{ \mathbb{B}\sim \left( n+1\right)}\) . Niech \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B} \neq \left\{ \right\}}\). Wtedy \(\displaystyle{ \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \sim n}\), i jeśli \(\displaystyle{ B \in \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}}\), wtedy \(\displaystyle{ B \in \mathbb{B}}\), i na mocy założenia odnośnie rodziny \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) otrzymujemy: \(\displaystyle{ B\sim X}\); a więc rodzina \(\displaystyle{ \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}}\) jest również rodziną zbiorów równolicznych ze zbiorem \(\displaystyle{ X}\).

Możemy zatem zastosować do tej rodziny założenie indukcyjne i otrzymać, że produkt \(\displaystyle{ \prod\left( \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \right)}\) jest równoliczny ze zbiorem \(\displaystyle{ X}\). A zatem:

\(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}= \prod\left[ \left( \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \right) \cup \left\{ A\right\} \right] , }\)

i ponieważ \(\displaystyle{ A\not \in \mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\}}\), więc na mocy Lematu z poprzedniego postu:

ten zbiór jest równoliczny ze zbiorem :

\(\displaystyle{ \sim \left[ \prod\mathbb{B} \setminus \left\{ A\right\} \right] \times A \stackrel{A \in \mathbb{B}}\sim X \times X,}\)

i ponieważ zbiór \(\displaystyle{ X}\) jest nieskończony, więc na mocy twierdzenia Hessenberga ten ostatni zbiór jest to zbiór równoliczny z \(\displaystyle{ X}\), czyli \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim X}\), co dowodzi prawdziwości kroku indukcyjnego.

Zasada indukcji matematycznej kończy dowód tego faktu.\(\displaystyle{ \square }\)

Również produkt dowolnej rodziny zbiorów jednoelementowych jest jednoelementowy, można to łatwo zauważyć.

Na koniec dodam, że udowodniłem wczoraj na dobranoc, że istnieje dokładnie continuum wszystkich kwadratów na płaszczyźnie; będzie można jeszcze sprawdzić ile jest wszystkich sześcianów w \(\displaystyle{ \RR^3}\). 8-)

Dodano po 2 miesiącach 1 dniu 14 godzinach 23 minutach 30 sekundach:
Udowodniłem wczoraj, że jeśli \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest niepustą co najwyżej przeliczalną rodziną zbiorów mocy continuum, to produkt uogólniony \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest mocy continuum. Uzasadniłem też ostatnio, że w zbiorze liczb całkowitych ujemnych wraz z zerem \(\displaystyle{ \ZZ_- \cup \left\{ 0\right\}}\), jeśli weźmiemy dwie liczby z tego zbioru, to ich suma również jest liczbą całkowitą ujemną bądź zerem. Przedstawię teraz dowody tych ciekawych faktów.


Niech \(\displaystyle{ \mathbb{B} \neq \left\{ \right\}}\) będzie niepustą, co najwyżej przeliczalną rodziną zbiorów mocy continuum, tzn. jeśli \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B} \rightarrow A\sim \RR,}\) i \(\displaystyle{ \left| \mathbb{B}\right| \le \left| \NN\right|.}\) Wykażemy, że uogólniony iloczyn kartezjański \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}}\) jest mocy continuum.

DOWÓD TEGO FAKTU:

Ponieważ \(\displaystyle{ \left| \mathbb{B}\right| \le \left| \NN\right|}\), więc rodzina\(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest zbiorem skończonym lub równolicznym ze zbiorem \(\displaystyle{ \NN.}\)

Jeśli rodzina \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest zbiorem skończonym, a jest również z założenia zbiorem niepustym i zbiór \(\displaystyle{ \RR}\) jest zbiorem nieskończonym, więc na mocy dowodu w poście powyżej: \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim \RR,}\) co należało pokazać.

Jeśli \(\displaystyle{ \mathbb{B}}\) jest zbiorem nieskończonym, to \(\displaystyle{ \mathbb{B} \sim \NN}\). Istnieje więc bijekcja \(\displaystyle{ f:\NN \rightarrow \mathbb{B}.}\)

Jeśli \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B} }\) jest zbiorem tej rodziny, to zbiór \(\displaystyle{ A}\) jest mocy continuum, istnieje więc bijekcja \(\displaystyle{ f_A:\RR \rightarrow A.}\)

Wykażemy, że \(\displaystyle{ \prod\mathbb{B}\sim \RR ^{\NN}.}\)

W tym celu definiujemy funkcję \(\displaystyle{ \alpha : \RR ^{\NN} \rightarrow \prod\mathbb{B}}\), w następujący sposób:

Jeśli \(\displaystyle{ g \in \RR ^{\NN}}\), tzn. \(\displaystyle{ g:\NN \rightarrow \RR}\), to definiujemy funkcje \(\displaystyle{ g': \mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\), poniższym wzorem:

\(\displaystyle{ g'\left( A\right) =f_A\left( g \left( f ^{-1} (A) \right) \ \right),}\)

(gdzie \(\displaystyle{ f ^{-1} \left( A\right)}\) oznacza wartość funkcji odwrotnej \(\displaystyle{ f ^{-1} }\) dla zbioru \(\displaystyle{ A }\) ) .

Wtedy \(\displaystyle{ f ^{-1} \left( A\right) \in \NN}\), a zatem \(\displaystyle{ g\left( f ^{-1} \left( A\right) \right) \in \RR}\), a zatem \(\displaystyle{ g'\left( A\right) \in A}\), a zatem (z dowolności wyboru zbioru \(\displaystyle{ A}\)): \(\displaystyle{ g' \in \prod\mathbb{B}}\), i w ten sposób otrzymujemy funkcję \(\displaystyle{ \alpha}\) działającą w następujący sposób:

\(\displaystyle{ g \in \RR ^{\NN} \stackrel{ \alpha }{ \rightarrow } g' \in \prod\mathbb{B}}\),

gdzie funkcję \(\displaystyle{ g': \mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\) możemy równoważnie, jak przedtem, określić wzorem:

\(\displaystyle{ g'(A) = \left( f_A\circ g \right) \left( f ^{-1} \left( A\right) \right) .}\)


Wykażemy, że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest bijekcją.

Wykażemy, że \(\displaystyle{ \alpha}\) jest funkcją różnowartościową.

Jeśli \(\displaystyle{ g' _{1} = \alpha \left( g_1\right) = \alpha \left( g_2\right) =g'_2}\),

to \(\displaystyle{ g' _{1}, g'_2: \mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\), a zatem ponieważ \(\displaystyle{ g' _{1} = g' _{2}}\), więc dla każdego zbioru \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B}}\), mamy:

\(\displaystyle{ g' _{1} \left( A\right) = g' _{2} (A).}\)

Aby wykazać, że \(\displaystyle{ g_1= g_2}\), to ponieważ \(\displaystyle{ g_1, g_2 \in \RR ^{\NN}}\), czyli \(\displaystyle{ g_1,g_2:\NN \rightarrow \RR}\), to weźmy \(\displaystyle{ n \in \NN}\) i pokażmy, że funkcje \(\displaystyle{ g_1}\) i \(\displaystyle{ g_2}\) przyjmują na tym numerze te same wartości.

Niech \(\displaystyle{ f(n)=:A \in\mathbb{B}.}\) Wtedy:

\(\displaystyle{ g' _{1} \left( A\right) = g' _{2} \left( A\right)}\) , a zatem:

\(\displaystyle{ g' _{1} \left( A\right) = \left( f_A \circ g_1\right) \left( f ^{-1} \left( f\left( n\right) \right) \ \right)= \left( f_A \circ g_2\right) \left( f ^{-1} \left( f\left( n\right) \right) \ \right) = g' _{2} \left( A\right)}\),

czyli:

\(\displaystyle{ \left( f_A \circ g_1\right) \left( n\right) = \left( f_A \circ g_2\right) \left( n\right)}\) , a zatem:

\(\displaystyle{ f ^{-1} _{A} \left( \left( f_A \circ g_1\right) \left( n\right) \right) = f ^{-1} _{A} \left( \left( f_A \circ g_2\right) \left( n\right) \right).}\)

A zatem:

\(\displaystyle{ g _{1} \left( n\right) =f _{A} ^{-1} \left( f _{A} \left( g_1\left( n\right) \right) \ \right) =f _{A} ^{-1} \left( f _{A} \left( g_2\left( n\right) \right) \ \right) = g_2\left( n\right) ,}\)

co, z dowolności wyboru \(\displaystyle{ n \in \NN}\), daje: \(\displaystyle{ g_1=g_2}\),

i funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest różnowartościowa.


Wykażemy teraz, że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest funkcją 'na'.

Niech \(\displaystyle{ g \in \prod\mathbb{B}}\). Wtedy \(\displaystyle{ g:\mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}. }\)

Definiujemy funkcję \(\displaystyle{ g': \NN \rightarrow \RR}\) w poniższy sposób:

Jeśli \(\displaystyle{ f\left( n\right)= :A_n \in \mathbb{B}}\), to definiujemy:

\(\displaystyle{ g'\left( n\right) = f ^{-1} _{A_n} \left( g\left( \underbrace { f\left( n\right)}_{ \in \mathbb{B}} \right) \ \right) . }\)

Ponieważ \(\displaystyle{ g \in \prod\mathbb{B}}\), więc \(\displaystyle{ g\left( f\left( n\right) \right) \in A_n= f(n)}\), a ponieważ \(\displaystyle{ f _{A_n}: \RR \rightarrow A_n}\), więc \(\displaystyle{ f _{A_n} ^{-1}: A_n \rightarrow \RR}\), a zatem \(\displaystyle{ g'\left( n\right) \in \RR}\), i w ten sposób otrzymujemy funkcję:

\(\displaystyle{ g': \NN \rightarrow \RR,}\)

a zatem \(\displaystyle{ g' \in \RR ^{\NN}}\), a zatem możemy wyliczyć wartość funkcji \(\displaystyle{ \alpha}\) na tej funkcji, tzn. mamy:

\(\displaystyle{ \alpha \left( g'\right) = g''.}\)

Wtedy \(\displaystyle{ g'': \mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\) i również \(\displaystyle{ g: \mathbb{B} \rightarrow \bigcup\mathbb{B}}\), więc aby wykazać, że te funkcje są równe, to weźmy dowolny zbiór \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B}}\), i pokażmy, że te funkcje na tym zbiorze przyjmują te same wartości.

Ponieważ \(\displaystyle{ f: \NN \rightarrow \mathbb{B}}\) jest bijekcją, a więc w szczególności jest to funkcja 'na', więc niech \(\displaystyle{ n \in \NN}\) będzie taką liczbą naturalną, że \(\displaystyle{ f\left( n\right) =A}\). Mamy:

\(\displaystyle{ g''\left( A\right) = f _{A} \left( g' \left( f ^{-1} \left( A\right) \right) \ \right) = f_A\left( f _{A_n} ^{-1} \left( g \left( f\left( f ^{-1} \left( A\right) \ \ \right) \right) \ \right) \right) = f_A\left( f _{A_n} ^{-1} \left( g\left( A\right) \right) \ \right) =}\)

i ponieważ \(\displaystyle{ f\left( n\right)=A,}\) więc to jest równe:

\(\displaystyle{ =f _{A} \left( f _{A} ^{-1} \left( g\left( A\right) \right) \ \right) = g(A), }\)

czyli \(\displaystyle{ g'''\left( A\right) = g\left( A\right) ,}\)

co wobec dowolności wyboru zbioru \(\displaystyle{ A \in \mathbb{B}}\), daje: \(\displaystyle{ g=g''}\).

A zatem:

\(\displaystyle{ \alpha \left( g'\right)= g''= g,}\)

a więc funkcja \(\displaystyle{ g}\) jest wartością funkcji \(\displaystyle{ \alpha}\). Z dowolności wyboru tej funkcji otrzymujemy, że funkcja \(\displaystyle{ \alpha}\) jest funkcją 'na'.

A zatem: \(\displaystyle{ \RR ^{\NN}\sim \prod\mathbb{B}.}\)

Ale zbiór \(\displaystyle{ \RR ^{\NN}}\), czyli zbiór wszystkich ciągów liczb rzeczywistych jest mocy continuum, jest to prosty fakt, a zatem, z przechodniości relacji równoliczności :

\(\displaystyle{ \prod \mathbb{B}\sim \RR.\square}\) 8-)


Dodam jeszcze, zgodnie z zapowiedzią, że w zbiorze liczb całkowitych ujemnych wraz z zerem \(\displaystyle{ \ZZ_{-} \cup \left\{ 0\right\},}\) jeśli mamy dwie liczby \(\displaystyle{ x,y \in \ZZ_{-} \cup \left\{ 0\right\}}\) , to \(\displaystyle{ \left( x+y\right) \in \ZZ _{-} \cup \left\{ 0\right\} }\), to ich suma również jest liczbą całkowitą ujemną bądź zerem.

DOWÓD TEGO FAKTU:

Mamy w szczególności \(\displaystyle{ x,y \in \ZZ}\), a zatem również suma \(\displaystyle{ \left( x+y\right)}\) jest liczbą całkowitą.

Mamy \(\displaystyle{ x \le 0, y \le 0}\), a zatem \(\displaystyle{ x+y \le 0+y=y \le 0}\).

A zatem \(\displaystyle{ \left( x+y\right)}\) jest liczbą całkowitą mniejszą lub równą od \(\displaystyle{ 0}\), a zatem \(\displaystyle{ \left( x+y\right) \in \ZZ_- \cup \left\{ 0\right\}. \square}\)

A zatem funkcja \(\displaystyle{ f:\left( \ZZ_- \cup \left\{ 0\right\} \right) \times \left( \ZZ_- \cup \left\{ 0\right\} \right) \rightarrow \ZZ_- \cup \left\{ 0\right\},}\)

dana jako:

\(\displaystyle{ f\left( x,y\right)= x+y,}\)

jest działaniem wewnętrznym w zbiorze \(\displaystyle{ \ZZ_{-} \cup \left\{ 0\right\} }\). 8-)
ODPOWIEDZ