Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Własności funkcji trygonometrycznych i cyklometrycznych. Tożsamości. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI.
Asmox
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 7
Rejestracja: 9 lip 2012, o 21:13
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 1 raz
Pomógł: 1 raz

Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Post autor: Asmox »

Ponieważ miejsce na temat było ograniczone, chciałbym dodać pewne słowa kluczowe, które być może naprowadzą innych ludzi których by nurtował ten sam problem. Czy można rozwiązywać nierówności trygonometryczne stosując podstawienie z przejściem do nierówności wielomianowej?

Chodzi o zadanie z jednej z matur rozszerzonych. Rozwiązać nierówność:
\(\displaystyle{ \frac{2\cos \left( x \right) - \sqrt{3} }{\cos ^2 \left( x \right) } < 0}\) w przedziale \(\displaystyle{ x \in \left\langle 0, 2\pi \right\rangle}\)

Po określeniu dziedziny \(\displaystyle{ x \in \left\langle 0, 2\pi \right\rangle \setminus \left\{ \frac{\pi}{2}, \frac{3}{2}\pi \right\}}\) mnożę obie strony równania przez \(\displaystyle{ \cos ^2 \left( x \right) >0}\), czyli nie zmieniając znaku nierówności. Otrzymuję:
\(\displaystyle{ \left( 2\cos \left( x \right) - \sqrt {3} \right) \cos ^2 \left( x \right) < 0}\)
Stosuję podstawienie:
\(\displaystyle{ t = \cos \left( x \right) , t \in \left\langle -1, 1 \right\rangle}\)
Otrzymuję:
\(\displaystyle{ \left( 2t - \sqrt{3} \right) t^2 < 0}\)
Analizując wielomian otrzymuję:
\(\displaystyle{ t < 0 \vee 0 < t < \frac{\sqrt{3}}{2}}\)
Uwzględniając dziedzinę zmiennej t:
\(\displaystyle{ -1 \le t < 0 \vee 0 < t < \frac{\sqrt{3}}{2}}\)
Wracając do cosinusa:
\(\displaystyle{ -1 \le \cos \left( x \right) < 0 \vee 0 < \cos \left( x \right) < \frac{\sqrt{3}}{2}}\)
Stąd otrzymuję 2 przedziały:
\(\displaystyle{ x \in \left\langle\pi, \frac{3}{2} \pi \right) \vee x \in \left( \frac{3}{2} \pi, \frac{11}{6} \pi \right)}\)

Problem polega na tym, że rozwiązanie jest niepełne, gdyż według rozwiązań CKE pierwszy przedział powinien być szerszy tzn. \(\displaystyle{ x \in \left( \frac{\pi}{6}, \frac{3}{2} \pi \right) \setminus \left\{ \frac{\pi}{2}\right\}}\)

Wygląda więc na to, że wykonałem gdzieś pewne błędne przekształcenie, przez co zgubiłem część rozwiązań. Czy mógłby mi ktoś wyjaśnić, gdzie jest błąd? (Tak wiem, że można to zadanie wykonać inaczej, analizując znak licznika)
Ostatnio zmieniony 14 sty 2018, o 15:09 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 4 razy.
Powód: Poprawa wiadomości. Punkt 2.7 instrukcji LaTeX-a. Funkcje matematyczne należy zapisywać: sinus - \sin, logarytm - \log, logarytm naturalny - \ln itd.
Belf
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 482
Rejestracja: 10 lis 2017, o 15:12
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Pomógł: 113 razy

Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Post autor: Belf »

Asmox pisze:Ponieważ miejsce na temat było ograniczone, chciałbym dodać pewne słowa kluczowe, które być może naprowadzą innych ludzi których by nurtował ten sam problem. Czy można rozwiązywać nierówności trygonometryczne stosując podstawienie z przejściem do nierówności wielomianowej?

Chodzi o zadanie z jednej z matur rozszerzonych. Rozwiązać nierówność:
\(\displaystyle{ \frac{2cos(x)- \sqrt{3} }{cos^2(x)} < 0}\) w przedziale \(\displaystyle{ x \in \left\langle 0, 2\pi \right\rangle}\)

Po określeniu dziedziny \(\displaystyle{ x \in \left\langle 0, 2\pi \right\rangle \setminus \left\{ \frac{\pi}{2}, \frac{3}{2}\pi \right\}}\) mnożę obie strony równania przez \(\displaystyle{ cos^2(x) >0}\), czyli nie zmieniając znaku nierówności. Otrzymuję:
\(\displaystyle{ (2cos(x) - \sqrt {3}) cos^2(x) < 0}\)
Stosuję podstawienie:
\(\displaystyle{ t = cos(x), t \in <-1, 1>}\)
Otrzymuję:
\(\displaystyle{ (t - \sqrt{3})t^2 < 0}\)

Powinno być:\(\displaystyle{ (2t- \sqrt{3})\cdot t^2 < 0}\)
Asmox
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 7
Rejestracja: 9 lip 2012, o 21:13
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 1 raz
Pomógł: 1 raz

Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Post autor: Asmox »

Masz rację, poprawiłem już, choć była to "literówka". Po prostu źle przepisałem zadanie. Natomiast wydaje mi się, że moja metoda w którymś miejscu jest błędna. Nie chodzi o zwykły błąd w obliczeniach.
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22210
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Post autor: a4karo »

Asmox pisze:Uwzględniając dziedzinę zmiennej \(\displaystyle{ t}\):
\(\displaystyle{ -1 \le t < 0 \vee 0 < t < \frac{\sqrt{3}}{2}}\)
Wracając do cosinusa:
\(\displaystyle{ -1 \le cos(x) < 0 \vee 0 < cos(x) < \frac{\sqrt{3}}{2}}\)
Stąd otrzymuję 2 przedziały:
\(\displaystyle{ {\red x \in <\pi, \frac{3}{2} \pi) \vee x \in (\frac{3}{2} \pi, \frac{11}{6} \pi)}}\)
Przeanalizuj ten kawałek. Najlepiej narysuj wykres kosinusa oraz prostej \(\displaystyle{ y=\frac{\sqrt{3}}{2}}\).
Ostatnio zmieniony 14 sty 2018, o 15:06 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Poprawa wiadomości.
Asmox
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 7
Rejestracja: 9 lip 2012, o 21:13
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 1 raz
Pomógł: 1 raz

Re: Rozw. nierówności trygonometrycznych przez podstawienie

Post autor: Asmox »

Faktycznie, już widzę. Mój błąd polegał na tym, że wydawało mi się że \(\displaystyle{ \cos (x)}\) musi rosnąć od \(\displaystyle{ -1}\) do \(\displaystyle{ 0}\) i stąd miałem źle wyznaczony pierwszy przedział. Dziękuję za pomoc, temat do zamknięcia.
Ostatnio zmieniony 19 sty 2018, o 15:58 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 2 razy.
Powód: Używaj LaTeXa do wszystkich wyrażeń matematycznych.
ODPOWIEDZ