Ocena dowodu niewymierności liczby

Podzielność. Reszty z dzielenia. Kongruencje. Systemy pozycyjne. Równania diofantyczne. Liczby pierwsze i względnie pierwsze. NWW i NWD.
archimedes
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 89
Rejestracja: 14 kwie 2010, o 22:00
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Łódź
Podziękował: 7 razy
Pomógł: 9 razy

Ocena dowodu niewymierności liczby

Post autor: archimedes »

Witam,

Jako rozgrzewka i odgrzebanie matematyki wyższej, przeprowadziłem sobie udowodnienie, że liczba \(\displaystyle{ \sqrt{2} - \sqrt{3} }\) jest niewymierna. Nie jestem jednak pewien, czy rozumowanie jest pełne, lub czy może można dojść do tego prościej - będę wdzięczny za sprawdzenie ;)

No więc idąc ścieżką nie wprost, założmy najpierw, że liczba \(\displaystyle{ x = \sqrt{2} - \sqrt{3} }\) jest liczbą wymierną. Jeśli tak, to jako, że potęgowanie jest działaniem wykonalnym w zbiorze liczb wymiernych, to liczba \(\displaystyle{ x^{2} }\) również jest liczbą wymierną (założenie nr 1). Liczbę tę można przedstawić następująco:

\(\displaystyle{ x^{2} = (\sqrt{2} - \sqrt{3})^2 = 5 - 2\sqrt{6} }\)

Sprawdzimy teraz, czy liczba \(\displaystyle{ \sqrt{6} }\) jest liczbą wymierną. Zauważmy, że jest ona pierwiastkiem wielomianu \(\displaystyle{ W(x) = x^{2} - 6 }\). Z twierdzenia o wymiernych pierwiastkach wielomianu wiemy, że są one dzielnikami wyrazu wolnego, czyli w tym przypadku należą do zbioru \(\displaystyle{ \left\{-6,-3,-2,-1,1,2,3,6 \right\} }\). Nie ma wśród nich \(\displaystyle{ \sqrt{6}}\), więc jest to liczba niewymierna.

Poniewaz suma liczby wymiernej i niewymiernej jest liczbą niewymierną, to również \(\displaystyle{ 5 - 2\sqrt{6} }\) jest liczbą niewymierną. Otrzymaliśmy więc sprzeczność z założeniem nr 1, co oznacza, że \(\displaystyle{ \sqrt{2} - \sqrt{3} }\) jest liczbą niewymierną.
Awatar użytkownika
Janusz Tracz
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 4065
Rejestracja: 13 sie 2016, o 15:01
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: hrubielowo
Podziękował: 80 razy
Pomógł: 1392 razy

Re: Ocena dowodu niewymierności liczby

Post autor: Janusz Tracz »

Jest ok. Jeśli musiał bym się już absolutnie czegoś się przyczepić to zamiast pisać, że suma liczby wymiernej i niewymiernej nie może być wymierna zapisał bym, że otrzymaliśmy
\(\displaystyle{ \QQ \ni \frac{5-x^2}{2}= \sqrt{6}\not\in \QQ }\)

Wydaje mi się to bardzo obrazowym wskazaniem, gdzie pojawiła się sprzeczność. Poza tym być może warto udowodnić niewymierność \(\displaystyle{ \sqrt{6} }\) bardziej elementarnymi metodami. Ale tak jak jest też jest bardzo dobrze.
archimedes
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 89
Rejestracja: 14 kwie 2010, o 22:00
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Łódź
Podziękował: 7 razy
Pomógł: 9 razy

Re: Ocena dowodu niewymierności liczby

Post autor: archimedes »

Dzięki. Ma to sens. A przez 'bardziej elementarne metody' masz na myśli, by przedstawić \(\displaystyle{ \sqrt{6} }\) jako iloraz \(\displaystyle{ \frac{p}{q}, p,q \in \ZZ, q \neq 0 , NWD(p,q) = 1 }\) i wtedy np wykazać, ze \(\displaystyle{ p}\) i \(\displaystyle{ q}\) dzielą się przez \(\displaystyle{ 6}\), więc mamy sprzeczność, bo \(\displaystyle{ NWD(p,q) \neq 1 }\) ?
Ostatnio zmieniony 13 lip 2021, o 22:35 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Poprawa wiadomości.
Awatar użytkownika
Janusz Tracz
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 4065
Rejestracja: 13 sie 2016, o 15:01
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: hrubielowo
Podziękował: 80 razy
Pomógł: 1392 razy

Re: Ocena dowodu niewymierności liczby

Post autor: Janusz Tracz »

archimedes pisze: 13 lip 2021, o 19:22 A przez 'bardziej elementarne metody' masz na myśli, by przedstawić \(\displaystyle{ \sqrt{6} }\) jako iloraz \(\displaystyle{ \frac{p}{q}, p,q \in Z, q \neq 0 , NWD(p,q) = 1 }\) i wtedy np wykazać, ze p i q dzielą się przez 6, więc mamy sprzeczność, bo \(\displaystyle{ NWD(p,q) \neq 1 }\) ?
Tak to miałem na myśli.
ODPOWIEDZ