Spis powszechny ludności- to ustalenie liczby wieku, płci i innych danych dotyczących ludności na określonym obszarze, w ściśle określonym czasie, w odstępach 5 lub 10 letnich.
Liczba ludności na świecie rośnie o około 80 mln rocznie.
Polska liczy 38,6 mln ludności, co stanowi 0,6% ludności świata (2000r.).
Rozmieszczenie ludności na świecie:
-obszary o warunkach naturalnych korzystnych dla rozwoju rolnictwa
-występowanie surowców mineralnych (umożliwiających rozwój przemysłu)
-rozwój handlu i żeglugi morskiej
Gęstość zaludnienia-oznacza ilość osób zamieszkującą powierzchnie 1 km2(kw.)
Eksplozja demograficzna-szybki przyrost ludności
Spowodowała ją wiele czynników społecznych, ekonomicznych. Politycznych i religijnych. Należą do nich:
-poprawa warunków życia ludzi
-rozwój nauki, a zwłaszcza nauk medycznych
-brak zabezpieczeń społecznych w wielu krajach rozwijających się
-zwiększenie długości życia
-ograniczenie wojen lokalnych
Szybki wzrost ludności wywołuje wiele
niekorzystnych zjawisk min.
-zjawisko głodu
-zmiany w naturalnym środowisku
-żywiołowa urbanizacja w krajach rozwijających się
-nienadążanie rozwoju infrastruktury społecznej za tempem przyrostu naturalnego.
Przyrost naturalny-to różnica pomiędzy liczbą urodzeń i liczbą zgonów w danym okresie, na danym obszarze w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (wyrażona w promilach). Gdy liczba zgonów przeważa nad liczbą urodzeń, przyrost jest ujemny.
Migracja-oznacza przemieszczanie się ludzi w celu zmiany miejsca pobytu na stałe lub na pewien czas.
Grupy językowe:
-języki oficjalne ONZ:angielski, chiński, rosyjski, francuski, hiszpański i arabski.
-języki o mniejszym zasięgu, np.portugalski, polski
-jezyki martwe:łacina, starogrecki, sanskryt(język staroindyjski)
-jezyki sztuczne, np. esperanto (jego twórcą jest Polak Ludwik Zamenhof)
Zróżnicowanie rasowe-jest wynikiem przystosowania się ludzi do warunków środowiska naturalnego i przejawia się m.in. w kolorze skóry. Oczu. Kształcie czaszki, nosa i warg.
Rasa-jest to zbiór grup ludzi podobnych do siebie pod względem cech rasowych, i mających wspólne pochodzenie
Rasa europejska-zamieszkuje Europę, Amerykę, Australię, część Azji i północną Afrykę.
Rasa indyjska-zbliżona do europejskiej, różni się od niej ciemniejszą barwą skóry i ciemnymi prostymi włosami. Przedstawiciele tej rasy mieszkają głównie na Półwyspie Indyjskim
Rasa afrykańska-wyróżnia się ciemną skóra, wełnistymi włosami, spłaszczonym szerokim nosem i grubymi wargami. Zamieszkuje obszary Afryki na południe od Sahary.
Rasa australijska-zaliczana jest do rasy czarnej. Od rasy afrykańskiej różni się falistymi (nie wełnistymi) włosami oraz wydatnymi łukami brwiowymi. Przedstawiciele tej rasy zamieszkuję Australię i Tasmanię.
Rasa melanezyjska-różni się od afrykańskiej cechami krwi. Zamieszkują Nową Gwineę i Melanezję.
Rasa mongoloidalna-zamieszkuje Azję, Madagaskar, Grenlandię (Eskimosi, Lapończycy). Charakteryzuje ją ciemniejszy niż w przypadku rasy europejskiej kolor skóry, czarne, proste włosy, wydatne kości policzkowe tzw. fałda mongolska .
Rasa amerykańska-jest bardzo zbliżona od rasy mongoloidalnej, od której różni się m.in. cechami krwi. Należą do niej Indianie mieszkając w Ameryce Północnej i Południowej.
Rasa polinezyjska-zamieszkuje wyspy na Oceanie Spokojnym i charakteryzuje się jasnobrązowym kolorem skór i czarnymi włosami.
Mulaci, czyli mieszańcy rasy białej i czarnej
Metysi-potomkowie rasy białej i Indian amerykańskich
Zambosi -mieszańcy Indian i Murzynów zamieszkujący Amerykę
Najważniejsze religie na świecie:
-chrześcijanie(katolicy, protestanci, prawosławie)Ameryka Płd. i Pn, południowa część Afryki, Australia, zach. część Europy
-buddyści(mahajana, hinajana, lamaizm) wsch.-płd część Azji,
-mahometanie(sunnici, szyici) pł część Afryki, płd część Azji
-hinduici płd część Azji
Chrześcijaństwo. Początek tej religii wiąże się z narodzeniem Jezusa Chrystusa. Chrześcijaństwo wyodrębniło się z judaizmu (religii żydowskiej). Po śmierci Jezusa jego uczniowie, czyli apostołowie, rozpoczęli nauczanie nowej religii na obszarze cesarstwa rzymskiego. Świętą księgą jest Biblia, składającą się z Starego i Nowego Testamentu.
Islam.Religia ta powstała na obszarze dzisiejszej Arabii Saudyjskiej, a je twórcą był Mahomet-ostatni z wielkich proroków. Wyznawców islamu nazywa się muzułmanami albo Mahometami. Świętą księgą islamu jest Koran. Zawiera ona wiele pouczeń i przepisów, jak żyć. Jedynym Bogiem jest Allach.
Hinduizm jest religią, która ukształtowała się w Indiach . Oni wieżą w Brahama-duszę Wszechświata, z którym każdy powinien się złączyć (zjednoczyć). Hinduizm nie ma władz ani ścisłego kodeksu zasad moralnych. Wierzą w reinkarnację-ideę, według której dusza w chwili śmierci wciela się w inną formę życia.
Buddyzm. Twórcą był książę Sidharta Gautama, który po wielu latach medycji stał się znany jako Budda (Oświecony). Zasady tej religii sformuwołał w tzw. kazaniu pod Benares „o czterych szlachetnych prawach”
Urbanizacja-rozwój miast istniejących, powstawanie nowych oraz przekształcanie isę wsi i osiedli miasta; rozpowszechnianie się miejskiego stylu życia; upodobnianie się do miast miejscowości nie będących miastami pod względem pełnionych funkcji, wyglądu zewnętrznego itp.
WskaĽnik urbanizacji-oznacza procent ludności danego regionu, zamieszkałej w miastach.
Aglomeracja-jest to zespół jednostek osadniczych, który stanowi duże miasto oraz mniejsze miasta i wsie,np.agl. warszawska.
Gdy aglomeracje łączą się ze sobą, powstaje duży zurbanizowany obszar zwany megalopolis.
Konurbacja-zespół miast równorzędnych, bez
wyraĽnego głównego ośrodka. Konurbacje powstały często w zagłębiach węglowych w wyniku rozbudowy pojedynczych miast i osiedli górniczych , np. kon.. Górno śląska.
Europa jest jednym z najbardziej zurbanizowanych kontynentów.
Szybki rozwój miast i związany z nimi wzrost ludności miejskiej spowodowany został rozwojem przemysłu
Największe problemy współczesnego świata: przeludnienie, deficyt wody, bezdomność, bezrobocie, degradacja środowiska, głód, choroby, przestępczość.
Negatywne zjawiska związane z wielkimi miastami:
-przeciążenie komunikacji miejskiej powodujące korki na ulicach, wydłużenie czasu dojazdu, brak miejsc parkingowych, hałas
-wzrost przestępczości i patologii społecznej,
-deficyt wody,
-gromadzenie wielkich ilości odpadów komunalnych i przemysłowych oraz trudności z ich składowaniem
Pozytywne zjawiska związane z wielkimi miastami:
-możliwość uzyskania pracy i miejsca zamieszkania
-większa możliwość wyboru pracy
-istnienie instytucji oświatowych, kulturalnych,
służby zdrowia, instytucji finansowych i ubezpieczeniowych,
-szybkie przemieszczanie się i komunikowanie mieszkańców
