Rzeczywiście Marks kwestii ograniczeń fizycznych nie poruszał. Twierdził natomiast, że (z jego definicji) istotą kapitalizmu jest ciągłe wypracowywanie wartości dodanej i uzasadniał jednocześnie, że ta ostatnia zmniejsza się wraz z rozwojem technologicznym. Ostatecznym efektem tego procesu ma być kryzys, upadek kapitalizmu i porzucenie idei nieograniczonego rozwoju. Doraźne sposoby przeciwdziałania temu zmniejszeniu w ramach systemu kapitalistycznego mogą być wielorakie - wszczynanie wojen, eksploatacja pracowników do granic poziomu przeżywalności, wykorzystanie wolnej siły roboczej, o ile taka jest do dyspozycji, eksploatacja kolonii i państw zależnych. Po wyczerpaniu tych możliwości pozostaje np. rabunkowe wykorzystywanie środowiska naturalnego, czego Marks nie wymienił w Kapitale.
Bardzo ciekawa uwaga na temat gromadzenia bogactwa w tym kontekście. Dziękuję.