TYTUŁ: Funkcja ilorazowa jako statystyczny stabilizator rozmieszczenia liczb pierwszych
Wstęp
Rozmieszczenie liczb pierwszych wydaje się na pierwszy rzut oka chaotyczne. Wydaje się, że mogą pojawiać się blisko siebie albo w dużych odstępach – i rzeczywiście, między kolejnymi liczbami pierwszymi mogą występować dowolne przerwy. Jednak, jak pokażemy, to tylko lokalne wahania. W skali całego zbioru liczb naturalnych, rozmieszczenie liczb pierwszych podporządkowane jest głębokiej zasadzie, której przejawem jest zbieżność funkcji ilorazowej do wartości \(\displaystyle{ \frac{π²}{6} ≈ 1.644934.}\)
1. Funkcja ilorazowa – definicja i intuicja
Niech \(\displaystyle{ σ(n)}\) oznacza sumę wszystkich dodatnich dzielników liczby \(\displaystyle{ n}\). Funkcję ilorazową \(\displaystyle{ R(n)}\) definiujemy jako:
\(\displaystyle{ R(n) = \frac{1}{n}\cdot \sum_{k=1}{n}\frac{σ(k)}{k}}\)
czyli suma ilorazów dzielników każdej liczby od \(\displaystyle{ 1}\) do \(\displaystyle{ n}\), podzielona przez \(\displaystyle{ n}\). Zadziwiająco, funkcja ta zbiega do wartości \(\displaystyle{ ζ(2) = \frac{π^2}{6} ≈ 1.644934}\) dla \(\displaystyle{ n \to\infty}\), choć nigdy tej wartości ściśle nie osiąga. Co więcej, wartości funkcji ilorazowej "skaczą" – mają lokalne fluktuacje, ale z czasem te tiki stają się coraz mniejsze.
2. Dwie frakcje – parzyste i nieparzyste
Jeśli policzymy funkcję ilorazową osobno po liczbach parzystych i nieparzystych, otrzymamy:
Dla nieparzystych: wartość dąży do \(\displaystyle{ \frac{π^2}{8} ≈ 1.2337.}\)
Dla parzystych: wartość dąży do \(\displaystyle{ \frac{5π^2}{24} ≈ 2.0561.}\)
To pokazuje dwie przeciwstawne tendencje:
- Nieparzyste „nie lubią się dzielić”, bo mają mniej dzielników.
- Parzyste „lubią się dzielić”, bo zawierają co najmniej jeden czynnik \(\displaystyle{ 2}\), a często więcej.
Rozmieszczenie liczb pierwszych pomiędzy tymi dwoma frakcjami stabilizuje globalną wartość funkcji ilorazowej, co statystycznie prowadzi do wartości \(\displaystyle{ \frac{π²}{6}}\).
3. Wewnętrzna logika funkcji ilorazowej vs. funkcji zeta
Warto zauważyć pewną różnicę:
Zeta: \(\displaystyle{ ζ(A)+ζ(B)=ζ(A ∪ B)}\) – suma wartości po zbiorach.
Ilorazowa: \(\displaystyle{ A + B = \frac{A + B}{2}}\) – logika średniej arytmetycznej.
Zatem dla funkcji ilorazowej:
\(\displaystyle{ \frac{π²}{6} = \frac{π²}{8} + \frac{5π²}{24} = \frac{3π² + 5π²}{24} = \frac{8π²}{24} = \frac{π²}{3}}\), a następnie dzielimy przez \(\displaystyle{ 2}\):
\(\displaystyle{ \frac12\left( \frac{π²}{8} + \frac{5π²}{24}\right) = \frac{π²}{6}}\)
4. Stabilizacja cyfr po przecinku
Dalsze obserwacje funkcji ilorazowej pokazują, że jej wartość statystycznie coraz precyzyjniej dąży do \(\displaystyle{ \frac{π²}{6}}\). Przykładowo:
- Pierwsza cyfra po przecinku (6) stabilizuje się już przy \(\displaystyle{ n = 36}\)
- Druga cyfra (4) przy \(\displaystyle{ n = 504}\)
- Trzecia cyfra (4) przy \(\displaystyle{ n = 16801}\)
- Czwarta cyfra przy \(\displaystyle{ n = 84960.}\)
Sugeruje to, że dla liczby \(\displaystyle{ n}\)-cyfrowej ustala się około \(\displaystyle{ n−1}\) cyfr po przecinku funkcji ilorazowej. To oznacza, że odchylenia funkcji ilorazowej są coraz mniejsze – czyli tiki funkcji się zmniejszają.
5. Kluczowy wniosek: zasada rozmieszczenia liczb pierwszych
Liczby pierwsze nie mogą pojawiać się zbyt często ani zbyt rzadko. Ich rozmieszczenie musi gwarantować, że wartość funkcji ilorazowej dla całego zbioru \(\displaystyle{ \NN}\) dąży do \(\displaystyle{ \frac{π²}{6}}\). Ta zasada nie musi obowiązywać lokalnie – mogą pojawiać się odstępy, fluktuacje, wyjątki – ale cały system podporządkowany jest rygorowi statystycznemu, który działa jak mechanizm stabilizujący.
Zakończenie
Rozmieszczenie liczb pierwszych jest zatem podporządkowane pewnej zasadzie – zasadzie stabilizacji funkcji ilorazowej. Ta funkcja nie wylicza liczb pierwszych, ale ukazuje, że ich rozmieszczenie musi spełniać bardzo konkretne wymagania, aby zbiór liczb naturalnych zachowywał się w sposób statystycznie spójny. Mimo chaosu lokalnego, globalnie wszystko dąży do równowagi – do \(\displaystyle{ ζ(2).}\)
Rozmieszczenie liczb pierwszych
-
- Użytkownik
- Posty: 54
- Rejestracja: 6 lis 2010, o 20:35
- Płeć: Mężczyzna
- Lokalizacja: gostynin
- Pomógł: 1 raz
Rozmieszczenie liczb pierwszych
Ostatnio zmieniony 29 kwie 2025, o 17:45 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Nieczytelny zapis - brak LaTeX-a. Proszę zapoznaj się z instrukcją: http://matematyka.pl/latex.htm .
Powód: Nieczytelny zapis - brak LaTeX-a. Proszę zapoznaj się z instrukcją: http://matematyka.pl/latex.htm .
-
- Użytkownik
- Posty: 573
- Rejestracja: 1 gru 2015, o 21:49
- Płeć: Mężczyzna
- Lokalizacja: Wrocław
- Podziękował: 6 razy
- Pomógł: 43 razy
Re: Rozmieszczenie liczb pierwszych
Podział na liczby parzyste i nieparzyste jest podziałem nieco sztucznym lub wymuszonym.
Liczby parzyste czyli podzielne przez \(\displaystyle{ 2}\).
Proponuję dołożyć jeszcze wstępnie zbiór liczb "troistych" czyli podzielnych przez \(\displaystyle{ 3}\). w przypadku takiego podziału należy rozdzielić zbiory tak jak to jest z liczbami parzystymi i nieparzystymi.
Czyli liczby
parzyste nietroiste
troiste nieparzyste
nieparzyste nietroiste.
Ciekawe jak będą wyglądały zbieżności dla tych zbiorów. Oczywiście następne są liczby "pentaliczne" i tak dalej
.
Liczby parzyste czyli podzielne przez \(\displaystyle{ 2}\).
Proponuję dołożyć jeszcze wstępnie zbiór liczb "troistych" czyli podzielnych przez \(\displaystyle{ 3}\). w przypadku takiego podziału należy rozdzielić zbiory tak jak to jest z liczbami parzystymi i nieparzystymi.
Czyli liczby
parzyste nietroiste
troiste nieparzyste
nieparzyste nietroiste.
Ciekawe jak będą wyglądały zbieżności dla tych zbiorów. Oczywiście następne są liczby "pentaliczne" i tak dalej

-
- Użytkownik
- Posty: 54
- Rejestracja: 6 lis 2010, o 20:35
- Płeć: Mężczyzna
- Lokalizacja: gostynin
- Pomógł: 1 raz
Re: Rozmieszczenie liczb pierwszych
Trochę nie przemyślałeś wpis, bo zborze liczb podzielnych przez 3 są również podzielne przez 2. To mają być rozdzielne zbiory a twoja nieprzemyślana koncepcja tego nie zapewnia. Podział na parzyste i nieparzyste jest jak najbardziej naturalnym i niezależnym jeden od drugiego.
-
- Użytkownik
- Posty: 54
- Rejestracja: 6 lis 2010, o 20:35
- Płeć: Mężczyzna
- Lokalizacja: gostynin
- Pomógł: 1 raz
Re: Rozmieszczenie liczb pierwszych
Też nie doczytałeś, bo funkcja ilorazowa zbiega do \(\displaystyle{ \zeta(2)}\). Tak więc informacje o liczbach pierwszych są przekazywane do zer nietrywialnych za pomocą \(\displaystyle{ \zeta(2)}\) a nie całej funkcji zeta.
Ostatnio zmieniony 1 maja 2025, o 00:04 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 2 razy.
Powód: Brak LaTeXa.
Powód: Brak LaTeXa.