Zadania z kółek matematycznych lub obozów przygotowujących do OM. Problemy z minionych olimpiad i konkursów matematycznych.
Regulamin forum
Wszystkie tematy znajdujące się w tym dziale powinny być tagowane tj. posiadać przedrostek postaci [Nierówności], [Planimetria], itp.. Temat może posiadać wiele różnych tagów. Nazwa tematu nie może składać się z samych tagów.
Zadanie 20. chyba podchodzi pod rachunek wariacyjny, ale ja już tego nie pamiętam.
2.:
Nie przypominam sobie, bym miał z tego coś więcej, niż krótkie wspomnienie na równaniach różniczkowych, więc posługiwałem się zasobami internetu (czy tam usenetu).
Funkcja \(\displaystyle{ f(x)=\max(0,\sin x)}\) jest okresową o okresie głównym \(\displaystyle{ 2\pi}\) i bezwzględnie całkowalną w \(\displaystyle{ [-\pi, \pi].}\) Zatem możemy ją rozwinąć w szereg Fouriera (dopiero ogarnąłem, że warunki Dirichleta, z których jeden nie jest tu najwyraźniej spełniony, są dostateczne, a nie konieczne).
No to liczymy współczynniki części parzystej: \(\displaystyle{ a_n= \frac{1}{\pi} \int_{-\pi}^{\pi}f(x)\cos(nx)\mbox{d}x= \frac{1}{\pi} \int_{0}^{\pi}\sin x \cos(nx) \mbox{d}x= \begin{cases} 0 \text{ dla }n=1\\ \pi^{-1} \frac{(-1)^{n+1}-1}{n^2-1} \text{ dla } n \neq 1 \end{cases}}\)
Teraz współczynniki części nieparzystej (\(\displaystyle{ n \ge 1}\)): \(\displaystyle{ b_n= \frac{1}{\pi} \int_{-\pi}^{\pi}f(x)\sin(nx)\mbox{d}x= \frac{1}{\pi} \int_{0}^{\pi}\sin x \sin(nx)\mbox{d}x= \begin{cases} \frac{1}{2} \text{ dla }n=1 \\ 0 \text{ poza tym } \end{cases}}\)
W obydwu przypadkach dwukrotnie całkujemy przez części (poza łatwymi przypadkami \(\displaystyle{ n=0,1}\)).
Zatem prawdą jest, że \(\displaystyle{ f(x)= \frac{1}{\pi} + \frac{1}{2}\sin(x) +\sum_{n=2}^{\infty} \pi^{-1} \frac{(-1)^{n+1}-1}{n^2-1}\cos(nx)}\)
Wstawiając \(\displaystyle{ x= 0}\), mamy \(\displaystyle{ \sum_{n=1}^{ \infty } \frac{2}{4n^2-1}=1}\), a więc \(\displaystyle{ \sum_{n=1}^{ \infty } \frac{1}{4n^2-1}= \frac{1}{2}}\)
Teraz jednak widzę, że lepiej jest wstawić \(\displaystyle{ x= \frac{\pi}{2}}\), co daje: \(\displaystyle{ - \frac{2}{\pi} \sum_{n=1}^{ \infty } \frac{(-1)^n}{4n^2-1}=- \frac{1}{\pi}+ \frac{1}{2}}\) oraz wreszcie \(\displaystyle{ \sum_{n=1}^{ \infty } \frac{(-1)^n}{4n^2-1}= \frac{1}{2}- \frac{\pi}{4}}\)
Ostatnio zmieniony 8 lip 2016, o 15:37 przez Premislav, łącznie zmieniany 1 raz.
Ma ktoś pomysł jak zrobić zadanie 3? Wydaje mi się, że powinno to być zastosowanie twierdzenia o residuach. W każdym razie byłoby super, gdyby ktoś to rozwiązał.
chociaż ta granica nie pętli się \(\displaystyle{ \lim_{x \to 0} \frac{x^2 \sin(\frac{1}{x})}{\sin(x)}=0}\) ale reguła de Hospitala nie może dać rezultatu, gdyż po zróżniczkowaniu wyrażenie w liczniku nie ma granicy
i jest równe \(\displaystyle{ 2x \sin(\frac{1}{x}) - \cos(\frac{1}{x})}\)
Skoro \(\displaystyle{ f}\) ma ciągłą pochodną, to ze wzoru na pochodną funkcji złożonej i wzoru na pochodną sumy mamy, że \(\displaystyle{ \frac{\partial u}{\partial x}=y- \frac{y}{x^2}f'\left( \frac y x\right)}\)
oraz \(\displaystyle{ \frac{\partial u}{\partial y}=x+ \frac{1}{x}f'\left( \frac y x\right)}\),
więc \(\displaystyle{ x \frac{\partial u}{\partial x}+y \frac{\partial u}{\partial y}=2xy}\)
Natomiast teza jest nieprawdziwa np. dla \(\displaystyle{ f(t)=\sin t}\). Nie wydaje mi się bowiem, by zachodziło \(\displaystyle{ \sin\left( \frac{y}{x} \right)\equiv 0}\). Czy może źle rozumiem treść zadania lub zapomniałem podstaw rachunku różniczkowego? W takim razie proszę o wyjaśnienie.
Chętnie zobaczyłbym rozwiązanie zadania czwartego.
-- 9 lip 2016, o 02:27 --
4.:
Zauważmy, że \(\displaystyle{ \cos x+\sin x+ \frac{1}{\cos x}+ \frac{1}{\sin x}+\ctg x+\tg x=\\=\left(\sin x+\cos x+1 \right)\left( \frac{1}{\sin x}+ \frac{1}{\cos x}+1 \right)-3=\\=(\sin x+\cos x+1)\left( 2\frac{\sin x+\cos x}{(\sin x+\cos x)^2-1} +1\right) -3}\)
i podstawmy \(\displaystyle{ u=\sin x+\cos x}\) - wówczas oczywiście \(\displaystyle{ u \in \left[ -\sqrt{2}, \sqrt{2}\right]}\), co wynika np. ze wzoru redukcyjnego \(\displaystyle{ \cos x=\sin\left( \frac \pi 2-x\right)}\) i wzoru na sinus sumy (albo z QM-AM).
Mamy funkcję \(\displaystyle{ g(u)=\left|(u+1)\left( \frac{2u}{u^2-1}+1 \right)-3\right|}\). Moduły są brzydkie, więc wykorzystamy fakt, iż \(\displaystyle{ \RR^+ \ni x\mapsto x^2}\) jest funkcją ściśle rosnącą.
Pochodna \(\displaystyle{ g^2(u)}\) to oczywiście \(\displaystyle{ 2\left[(u+1)\left( \frac{2u}{u^2-1}+1 \right)-3 \right]\left( \frac{2u}{u^2-1}+1-2 (u+1)\frac{u^2+1}{(u^2-1)^2} \right)}\)
Szukamy jej zer w \(\displaystyle{ [-\sqrt{2}, \sqrt{2}]}\) i porównujemy wartości w tychże punktach z
wartościami \(\displaystyle{ g}\) na krańcach przedziału (ekstrema lokalne \(\displaystyle{ g}\) są pryjmowane tam, gdzie ekstrema lokalne \(\displaystyle{ g^2}\), bo \(\displaystyle{ g}\) jest nieujemna, no i obowiązuje powyższa obserwacja o kwadracie obciętym do półprostej dodatniej) .
Z przyrównania zawartości kwadratowego nawiasu do zera nie wychodzi żadna wartość (po uwzględnieniu dziedziny: \(\displaystyle{ u^2 \neq 1}\)). Jeśli chodzi o duży okrągły nawias, to
mamy do rozwiązania równanie \(\displaystyle{ 2u(u^2-1)+(u^2-1)^2-2(u+1)(u^2+1)=0}\)
przy zastrzeżeniach \(\displaystyle{ u^2 \neq 1 \wedge |u| \le \sqrt{2}}\)
Jest: \(\displaystyle{ 2u(u^2-1)+(u^2-1)^2-2(u+1)(u^2+1)=(u+1)(2u^2-2+(u+1)(u-1)^2-2u^2-2)=\\=(u+1)(u^3-u^2-3u-1)=(u+1)^2(u^2-2u-1)}\) \(\displaystyle{ -1}\) oraz \(\displaystyle{ 1+\sqrt{2}}\) odrzucamy z uwagi na powyższe obostrzenia, zaś \(\displaystyle{ u=1-\sqrt{2}}\) podstawiamy do wzoru \(\displaystyle{ g(u)=\left|(u+1)\left( \frac{2u}{u^2-1}+1 \right)-3\right|}\), dostając chyba (oczy mnie bolą, sami se sprawdźcie) \(\displaystyle{ 2\sqrt{2}-1}\), czyli wynik usera dec1. Oczywiście na krańcach nie ma ekstremum, gdyż jeśli \(\displaystyle{ \sin x+\cos x=+/-2}\), to sinus i cosinus są tego samego znaku, a wówczas z nierówności między średnimi jest \(\displaystyle{ \left|\sin x+\cos x+\tg x+\ctg x+ \frac{1}{\cos x}+ \frac{1}{\sin x}\right| \ge 6}\) (i tak nawiasem mówiąc równość nie zajdzie).
Ponieważ \(\displaystyle{ \sin x+\cos x=\sqrt{2}\sin\left(x+\frac{\pi}{4} \right)}\), \(\displaystyle{ \left|\sin x + \cos x\right|\le \sqrt{2}}\)
Oznaczmy sobie \(\displaystyle{ a=\sin x+\cos x}\). Wtedy po paru przekształceniach trygonometrycznych mamy \(\displaystyle{ f(x)=\left| a+\frac{2}{a-1}\right|}\)
Rozpatrzmy dwa przypadki:
1) \(\displaystyle{ -\sqrt{2}\le a<1}\)
Zauważmy, że \(\displaystyle{ a+\frac{2}{a-1}=1-\left(1-a+\frac{2}{1-a} \right)}\)
Ponieważ \(\displaystyle{ 1-a>0}\), z nierówności między średnią arytmetyczną i geometryczną mamy \(\displaystyle{ \left(1-a+\frac{2}{1-a} \right)\le 2\sqrt{2}}\)
Stąd \(\displaystyle{ a+\frac{2}{a-1}\le 1-2\sqrt{2}<0}\), co oznacza, że \(\displaystyle{ \left|a+\frac{2}{a-1} \right|\ge 2\sqrt{2}-1}\)
2) \(\displaystyle{ 1<a \le \sqrt{2}}\)
ponieważ \(\displaystyle{ a-1<1}\), \(\displaystyle{ a+\frac{2}{a-1}>\frac{2}{a-1}>2}\), więc \(\displaystyle{ \left| a+\frac{2}{a-1}\right|>2>2\sqrt{2}-1}\)
Stąd wynika, że minimum tej funkcji to \(\displaystyle{ 2\sqrt{2}-1}\)
-- 9 lip 2016, o 02:33 --
Aj, byłeś szybszy Pisanie LaTeXa na tablecie zajęło mi prawie godzinę
dec1, rozwiązanie dużo zgrabniejsze, ale pozwolę sobie na mały komentarz na użytek mniej wprawionych Czytelników: należy jeszcze wskazać wartość \(\displaystyle{ a}\), dla której realizowana jest równość - to oczywiście nietrudne, a wręcz trywialne (wiadomo, kiedy zachodzi równość w nierówności między średnimi), ale konieczne, by rozwiązanie było pełne, bo tak to można z dołu ograniczyć \(\displaystyle{ f}\) przez \(\displaystyle{ 0}\) i to wcale nie znaczy, że taka wartość jest przyjmowana.
(i wówczas dostaniemy \(\displaystyle{ \sum_{k=1}^{\infty} (-1)^{k+1} \cdot \frac{k}{\sinh(k \pi)} = \frac{1}{4 \pi},}\) więc w treści chyba jest błąd).
Zachodzą wzory
\(\displaystyle{ \sin( x + yi ) = \sin x \cosh y + i \cos x \sinh y \\[1ex]
\sinh( x + yi ) = \cos y \sinh x + i \sin y \cosh x,}\)
toteż
\(\displaystyle{ {| \sin( x + yi ) | = \sqrt{ \sin^2 x \cosh^2 y + \cos^2 x \sinh^2 y } \ge \sqrt{ \sin^2 x \sinh^2 y + \cos^2 x \sinh^2 y } = | \sinh y |} \\[1ex]
{| \sinh( x + yi ) | = \sqrt{ \cos^2 y \sinh^2 x + \sin^2 y \cosh^2 x } \ge \sqrt{ \cos^2 y \sinh^2 x + \sin^2 y \sinh^2 x } = | \sinh x |.}}\)
Stąd dla \(\displaystyle{ z = x + yi,}\) gdzie \(\displaystyle{ x = \pm \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right), \ y \in I_n}\):
\(\displaystyle{ \sin z = \sin x \cosh y + i \cos x \sinh y = \pm (-1)^n \cosh y \\[1ex]
|f(z)| = \frac{|z|}{|\sin z| \cdot |\sinh z|} \le \frac{ \sqrt{2} \cdot \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right) }{ \cosh y \cdot \sinh \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right) } \le \frac{\left( n + \frac{1}{2} \right) \sqrt{2} \pi}{\sinh(n \pi)}.}\)
Podobnie, dla \(\displaystyle{ z = x + yi,}\) gdzie \(\displaystyle{ x \in I_n, \ y = \pm \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right)}\):
\(\displaystyle{ \sinh z = \cos y \sinh x + i \sin y \cosh x = \pm (-1)^n \cdot i \cosh x \\[1ex]
|f(z)| = \frac{|z|}{|\sin z| \cdot |\sinh z|} \le \frac{ \sqrt{2} \cdot \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right) }{ \sinh \left( n \pi + \frac{\pi}{2} \right) \cdot \cosh x } \le \frac{\left( n + \frac{1}{2} \right) \sqrt{2} \pi}{\sinh(n \pi)},}\)
zatem
\(\displaystyle{ |f(z)| \le \frac{\left( n + \frac{1}{2} \right) \sqrt{2} \pi}{\sinh(n \pi)}}\) dla wszystkich \(\displaystyle{ z \in \partial S_n.}\)
Z treści zadania zakładam że spełniony jest warunek \(\displaystyle{ rot\vec{F}=\vec{0}}\)wobec czego przechodzę od razu do szukania takiej funkcji skalarnej \(\displaystyle{ U(x,y,z)}\) którą nazwę potencjałem.
\(\displaystyle{ \begin{cases}\frac{\partial U}{\partial x}=y\cos z \\ \frac{\partial U}{\partial y}=x\cos z\\\frac{\partial U}{\partial z}=-xy\sin z \end{cases}}\)
z 1 równania wynika że \(\displaystyle{ U=xy\cos z+C(y,z)}\) pochodniując po \(\displaystyle{ y}\) dostanę równanie
i każdy z czerwonych szeregów jest zbieżny, a niebieskie są rozbieżne
Dodano po 25 minutach 18 sekundach:
5 inaczej:
Ciąg `1+x^n` zbiega jednostajnie do `1` na każdym przedziale `[0,1-\varepsilon]` a \(\displaystyle{ 1>\int_0^1=\int_0^{1-\varepsilon}+\int_{\varepsilon}^1>\int_0^{1-\varepsilon}\to1-\varepsilon. }\)