Zając i pociąg

Ruch prostoliniowy, po okręgu, krzywoliniowy. rzuty. Praca, energia i moc. Zasady zachowania.
Awatar użytkownika
mol_ksiazkowy
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 11415
Rejestracja: 9 maja 2006, o 12:35
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Podziękował: 3155 razy
Pomógł: 748 razy

Zając i pociąg

Post autor: mol_ksiazkowy »

Zając porusza się z prędkością \(\displaystyle{ v}\) i musi przemknąć przez tory kolejowe wprost na grządkę kapusty; i będąc w odległości \(\displaystyle{ d}\) od torów dostrzega pędzącą lokomotywę odległą od nigo o \(\displaystyle{ l}\) \(\displaystyle{ (l > d)}\).
Wyznaczyć minimalne \(\displaystyle{ v}\), takie, aby zając zdołał uciec przed pociągiem i w którą stronę ma uciekać :?:
Jan Kraszewski
Administrator
Administrator
Posty: 34296
Rejestracja: 20 mar 2006, o 21:54
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Wrocław
Podziękował: 3 razy
Pomógł: 5203 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: Jan Kraszewski »

:?:
\(\displaystyle{ v=0}\) - zając stoi w miejscu, więc pociąg go nie dopadnie (bo nie stoi na torach), więc ucieknie przed pociągiem.

JK
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22211
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: a4karo »

Bez prędkości pociągu chyba dużo nie da się zdziałać
Jan Kraszewski
Administrator
Administrator
Posty: 34296
Rejestracja: 20 mar 2006, o 21:54
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Wrocław
Podziękował: 3 razy
Pomógł: 5203 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: Jan Kraszewski »

a4karo pisze: 16 wrz 2023, o 18:28 Bez prędkości pociągu chyba dużo nie da się zdziałać
No przecież masz napisane, że lokomotywa "pędzi", więc pewną informację o prędkości pociągu posiadasz.

JK
Awatar użytkownika
mol_ksiazkowy
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 11415
Rejestracja: 9 maja 2006, o 12:35
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Podziękował: 3155 razy
Pomógł: 748 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: mol_ksiazkowy »

lokomotywa "pędzi",
z prędkościa \(\displaystyle{ u}\)

Dodano po 1 minucie 47 sekundach:
--> stanie wyklucza uciekanie... :)
Awatar użytkownika
AiDi
Moderator
Moderator
Posty: 3843
Rejestracja: 25 maja 2009, o 22:58
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 45 razy
Pomógł: 702 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: AiDi »

\(\displaystyle{ v_{min}=\frac{d}{l}u}\) a kąt ostry jaki tworzy ten wektor z torami dany jest przez zależność \(\displaystyle{ \cos\alpha=\frac{d}{l}}\) no i skierowany jest on "w tym samym kierunku" co jedzie pociąg.
Jan Kraszewski
Administrator
Administrator
Posty: 34296
Rejestracja: 20 mar 2006, o 21:54
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Wrocław
Podziękował: 3 razy
Pomógł: 5203 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: Jan Kraszewski »

mol_ksiazkowy pisze: 16 wrz 2023, o 18:51 --> stanie wyklucza uciekanie... :)
Ale to może być rozsądny zając i wie, że czasami lepiej się nie ruszać i poczekać, aż pociąg przejedzie obok (a potem spokojnie pokicać do kapusty).

Chodzi raczej o to, że sformułowanie zadania jest niezbyt szczęśliwe, bo o ile rozumiem zając wcale nie ma uciekać przed pociągiem, tylko wręcz przeciwnie - raczej (szukając adrenaliny) rzuca się pod pociąg, ale na tyle szybko, że zdąży przeskoczyć mu przed nosem (tzn. lokomotywą)...

JK
Awatar użytkownika
mol_ksiazkowy
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 11415
Rejestracja: 9 maja 2006, o 12:35
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Podziękował: 3155 razy
Pomógł: 748 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: mol_ksiazkowy »

\(\displaystyle{ v_{min}=\frac{d}{l}u}\)
A czemu tak :?:
Ale to może być rozsądny zając i wie, że czasami lepiej się nie ruszać i poczekać, aż pociąg przejedzie obok (a potem spokojnie pokicać do kapusty).
Oczywiście: skomplikowana psychika zająca może uczynić zadanie niemożliwym do rozwiązania; poza tym jak wiadomo z kina "zając lubi buraczki"...
Awatar użytkownika
AiDi
Moderator
Moderator
Posty: 3843
Rejestracja: 25 maja 2009, o 22:58
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 45 razy
Pomógł: 702 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: AiDi »

mol_ksiazkowy pisze: 16 wrz 2023, o 20:21 A czemu tak :?:
Przechodzimy do układu odniesienia związanego z pociągiem. W układzie tym prędkość zająca jest wektorową sumą prędkości \(\displaystyle{ -\vec{u}}\) i jego (nieznanej) prędkości względem ziemi. No i jak się odpowiednio długo popatrzy na odpowiedni rysunek, który załączam, to widać dlaczego \(\displaystyle{ \vec{v}_{min}}\) jest jakie jest :wink:
Załączniki
377147839_699641902013313_5821518214112903330_n.jpg
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22211
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: a4karo »

Oznaczmy `s=\sqrt{l^2-d^2}`. Zakładając, że pociąg i zając to punkty materialne rozpatrzmy trzy przypadki.
1) `d/x<s/u` - zając biegnąc prostopadle do toru przemyka przed pociągiem
2) `d/x>s/u` - zając biegnąc prostopadle do toru przemyka za pociągiem
3) `d/x=s/u` - zając biegnąc prawie prostopadle do toru w kierunku nadjeżdżającego pociągu przemyka za pociągiem.
Ostatnio zmieniony 16 wrz 2023, o 20:46 przez Jan Kraszewski, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Poprawa wiadomości.
Awatar użytkownika
mol_ksiazkowy
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 11415
Rejestracja: 9 maja 2006, o 12:35
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Podziękował: 3155 razy
Pomógł: 748 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: mol_ksiazkowy »

A czym jest \(\displaystyle{ x}\) :?:
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22211
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: a4karo »

Sorry, miało być `v`
Awatar użytkownika
mol_ksiazkowy
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 11415
Rejestracja: 9 maja 2006, o 12:35
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Kraków
Podziękował: 3155 razy
Pomógł: 748 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: mol_ksiazkowy »

Czy zając musi pędzić prostopadle do toru :?:
Załączniki
poc.png
poc.png (2.6 KiB) Przejrzano 1226 razy
a4karo
Użytkownik
Użytkownik
Posty: 22211
Rejestracja: 15 maja 2011, o 20:55
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Bydgoszcz
Podziękował: 38 razy
Pomógł: 3755 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: a4karo »

W zasadzie tak. Szansa, że trafi w pociąg jest zerowa.

Oczywiście zadanie interpretuje się tak, że zając ma zdążyć PRZED pociągiem. I wtedy trzeba paru rachunków
Awatar użytkownika
AiDi
Moderator
Moderator
Posty: 3843
Rejestracja: 25 maja 2009, o 22:58
Płeć: Mężczyzna
Lokalizacja: Warszawa
Podziękował: 45 razy
Pomógł: 702 razy

Re: Zając i pociąg

Post autor: AiDi »

mol_ksiazkowy pisze: 18 wrz 2023, o 18:54 Czy zając musi pędzić prostopadle do toru :?:
a4karo pisze: 18 wrz 2023, o 19:14 W zasadzie tak.
Nie (no chyba że \(\displaystyle{ l\approx d}\)), a kąt pod jakim biegnie podałem wyżej. Jak ktoś nie lubi zabaw ze zmianą układu odniesienia i woli rozwiązania bardziej matematyczne:

zapiszmy równania ruchu pociągu i zająca (oś OX pokrywa się z torami, oś OY przechodzi przez początkowe położenie zająca):
\(\displaystyle{ x_p(t)=-x_o+ut \\
x_z(t)=v\cos\alpha t\\
y_z(t)=-d+v\sin\alpha t}\)

gdzie \(\displaystyle{ x_0=\sqrt{l^2-d^2}}\), a kąt alfa jest szukanym przez nas kątem minimalizującym v.
Z równań otrzymujemy zależność
\(\displaystyle{ \frac{ud}{v}=d\cos\alpha+x_0\sin\alpha}\)
która osiąga maximum dla \(\displaystyle{ \cos\alpha=\frac{d}{l}}\).

Zajanuszuję sobie jeszcze i zainteresowanych odeślę do książki (obu tomów) Fizyka, Butikow, Bykow, Kondratiew. Znaleźć tam można więcej tego typu zadań (wraz z rozwiązaniami).
ODPOWIEDZ